"Czerpać z natury i kultury"

"Szacunek to mój wizerunek.
Bez kultury świat ponury.
Mój dobry wizerunek to kultura i szacunek."
(ZSP Nr 2 w Pleszewie)

O tym, że NATURA jest naszym środowiskiem życia, myślenia, podziwu, zachwytu wie każdy człowiek.
Dla lepszego uświadomienia sobie znaczenia przyrody dla ludzkiej egzystencji przypomnę wypowiedzi Jana Gwalberta Pawlikowskiego, urodzonego w Medyce na Podkarpaciu (1860-1939), pioniera ochrony przyrody i taternika. Jego myśli na temat przyrody zawarte są w wyborze pism "O lice Ziemi".  Mimo upływu lat, myśli te są ciągle aktualne, warte przypominania i zapamiętania.

"Natura jest tą kąpielą ożywczą, która przywraca siły wyczerpane w świecie ludzkim - jest zaciszną świątynią, w której dusza, z dala od zgiełku codziennych zabiegów, staje oko w oko przed samą sobą do refleksji - jest miejscem oczyszczenia z tego wszystkiego, co przylgnęło do nas jako obce i narzucone - jest miejscem miary i wagi, miejscem bezinteresownego sądu, miejscem spojrzenia z oddali pod kątem widzenia wieczności, jest ona wreszcie miejscem wzlotu myśli wolnej, własnej, wypoczętej, nie skarlałej i skurczonej przez względy i okoliczności."

"Wrażeń estetycznych nie połyka się, ale się je przeżywa. Koniecznym elementem przeżycia jest czas... źródłem [przeżyć] nie są bynajmniej wrażenia wyłącznie wzrokowe. Mamy tu raczej do czynienia z całym kompleksem wrażeń, w których biorą udział nie tylko zmysły wzroku, słuchu i powonienia, ale nawet wrażenia mięśniowe... nieokreślone sensacje organiczne... wysiłek - zarówno mięśniowy jak psychiczny... . [...] Ten trud odmładza i krzepi zarówno ciało jak duszę [...] Nie dostaje się tego za darmo, nie wysiaduje się na restauracyjnych terasach hoteli... ."

Kontakt z przyrodą przywraca więc siły i pogodę ducha, pomaga odnaleźć samego siebie, wprowadza w ciszę kontemplacji.

Kulturę wytworzył i ciągle tworzy gatunek ludzki, jako jedyny gatunek na Ziemi. Kultura przeobraża świat rzeczywisty, wynika z natury, ale jest równocześnie jej przeciwstawna. Mimo, że jest atrybutem człowieka, nie jest jednolita. Powstawała w różnych okresach historycznych i w różnych obszarach geograficznych. Jej celem i zadaniem jest zaspokajanie ludzkich potrzeb. Jest zbiorem zjawisk wyuczonych czyli nie przekazywanych za pośrednictwem genów, ale na drodze wychowania i uczenia się. Każda pojedyncza kultura ma własną wewnętrzną logikę. Jest pośrednikiem między człowiekiem a środowiskiem, które tenże człowiek zamieszkuje.

Czerpać z natury to ją obserwować, szanować, poznawać, uczyć się, rozumieć, a gdy to możliwe - naśladować i wykorzystywać dla własnych potrzeb nie niszcząc jej i nie dewastując.

Czerpać z kultury to uczyć się świata przez poznawanie kultury własnej nacji i nacji zamieszkujących inne miejsca na Ziemi, to stały kontakt z kulturą lokalną przez instytucje kultury (teatr, domy kultury, filharmonie, muzea), to tworzenie kultury w oparciu o własny potencjał genetyczny i intelektualny. Kultura jest jak ocean. Otacza nas ze wszystkich stron i wraz z kolejnymi falami przynosi zmiany, nowe trendy, mody, nowe style życia, nowe rytuały. Warto śledzić nowości w postrzeganiu świata i wybierać to, co odpowiada (na ten moment) naszym gustom, możliwościom i potrzebom.

Zapamiętajmy powiedzenia, które pozwalają szeroko patrzeć na kulturę stworzoną przez ludzi na przestrzeni dziejów:
"Tylko kultura umysłowa może przysposobić człowieka do rozkoszowania się życiem w jego najwyższej pełni." (Ryszard Wagner)
"Kultura jest paradą wartości." (Henryk Enzelberg)

"Świętować Święta"

K. Różecka "Pisanki"

Pisanki, pisanki, jajka malowane,
nie ma Wielkanocy bez barwnych pisanek.
Pisanki, pisanki, jajka kolorowe,
na nich malowane bajki pisankowe.
Na jednej kogucik, a na drugiej słońce,
śmieją się na trzeciej laleczki tańczące.
Na czwartej kwiateczki, a na piątej gwiazdki -
na każdej pisance piękne opowiastki.

Będzie o Świętach Wielkanocnych. Spojrzę na nie całościowo.
Zacznę od wyjaśnienia słów: "święto"i "świętowanie".
Świętem są pojedyncze dni lub dłuższe okresy powtarzające się regularnie co rok. Święto jest wydarzeniem niecodziennym. Towarzyszą mu wspólnie uznawane wartości, wspólnie wypowiadane słowa, wspólnie wykonywane czynności, wspólne przeżycia. Może mieć charakter religijny, narodowy, państwowy, może być poświęcone osobie, grupie społecznej, grupie zawodowej lub innej.
Świętowanie zaś to uroczyste obchodzenie uroczystości, radowanie się, celebrowanie święta.
Odbywa się zawsze z udziałem zaproszonych lub chętnych osób, przebiega według ustalonego rytuału, dzieje się w określonej przestrzeni, związane jest z aktywnością uczestników uroczystości, odpowiednim ich przygotowaniem się i strojem.
Świętowanie spełnienia pewne określone funkcje:
- podkreśla cykliczność życia
- nadaje sens życiu jednostkowemu i społecznemu
- zbliża ludzi
- stanowi okazję do twórczości (pomysłowa oprawa artystyczna święta)
- stanowi łącznik czasów - święto jest osadzone w przeszłości, przeżywane w teraźniejszości, treściami wybiega w przyszłość
- stanowi podłoże przeżyć: wspólne uczestnictwo w święcie źródłem emocji - religijnych, estetycznych, rodzinnych, narodowych, ogólnoludzkich
- rozładowuje napięcia, niweluje konflikty, daje nadzieję na lepszą zmianę, wzmacnia solidarność.

Kilka porządkujących myślenie, informacji o Świętach Wielkanocnych:
To najstarsze i najważniejsze Święta chrześcijańskie obchodzone na pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Punktem kulminacyjnym Świąt jest Triduum Paschalne rozpoczynające się Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, a kończące rezurekcją w Wielką Niedzielę - Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.
Święta są ruchome. Przypadają (w zależności od roku) najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia (skrajne daty wypadają niezwykle rzadko).
Obchodzenie ich wiąże się z określonymi zwyczajami i tradycją: świąteczne porządki, święcenie palm, święcenie pokarmów, śniadanie wielkanocne, lany poniedziałek.
Dobrze charakteryzuje je rymowanka:
"Są takie święta raz do roku, co budzą życie, budzą czas.
Wszystko rozkwita w słońca blasku i wielka radość rośnie w nas."
Z Wielkanocą związane są też przysłowia ludowe. Wybrałam dwa:
"Pogoda na Kwietną (Palmową) Niedzielę wróży urodzaju wiele."
"Gdy mokro w Wielką Niedzielę, rok się sucho ściele."

Zakończę słowami najważniejszymi - płynącymi prosto z serca:
Wszystkim Czytelnikom bloga życzę zdrowych, wesołych i spokojnych Świąt Wielkanocnych. 
Niech wiosenne słońce budzące do życia przyrodę opromieni swym ciepłem także nasze dni, obudzi wzajemną życzliwość i miłość. Wesołego Alleluja!