sobota, 29 września 2012

"O sekretnym świecie róż"

Róże wielokwiatowe, róże pnące, róże parkowe, róże pienne, róże okrywowe, dzikie róże, ... . Na półkuli północnej jest około 200 gatunków róż, i wszystkie posiadają niepowtarzalną urodę, kolorystykę i zapach. Są roślinami ozdobnymi, ale też kosmetycznymi (woda różana, olejek różany, perfumy) i jadalnymi (konfitury, przyprawy, dodatek do potraw, syrop różany, źródło witaminy C). Dzikie róże wykorzystuje są do umacniania skarp rzecznych, podłoży piaszczystych (np. nadmorskich wysp). Są także miejscem gniazdowania ptaków. Warto wiedzieć, że jednym z największych stanowisk dzikich róż w Europie (11 gatunków) jest rezerwat "Góry Pieprzowe" koło Sandomierza. Nie zapominajmy jednakże o najważniejszym - o róży jako nośniku cech pobudzających wyobraźnię. Adam Asnyk napisał: (...) Ach ta róża, ach ta róża! co się w twoje okno wdziera, na pokusy mnie wystawia, sen i spokój mi odbiera. (...). Róże od zawsze kojarzą się z perfekcją, wytwornością, romantycznością. Są obecne wszędzie tam, gdzie jest mowa o miłości, jej sygnalizowaniu, wyrażaniu. Czerwona róża odczytywana jest jako symbol piękna natury, pozostającego zawsze w ścisłym związku z prawdą i dobrem. Jest potwierdzeniem istnienia w świecie przyrody proporcji, harmonii, stosowności, umiaru, elegancji, wytworności. Róża oznacza też młodość, seksualność, optymizm.  Antoine Saint Exupery różę uczynił nawet bohaterką swojej książki "Mały Książę".  Stała się ona znakiem kobiety wyjątkowej, centrum naszego świata. Początkowo "postać ta" wprowadza nas w stan konsternacji - bo przecież na świecie jest wiele pięknych róż, ale później dostrzegamy, że tylko ta jedna skupia naszą uwagę, wzbogaca nas swoim pięknem, i jej jesteśmy skłonni poświęcać zawsze nasz czas. W sztuce występuje kierunek zwany symbolizmem, który zakłada, że symbole ułatwiają wyrażanie złożonych uczuć, emocji, ich wieloznaczności. Dziką różę w czasie burzy, w warunkach górskich ukazał Jan Kasprowicz w wierszu "Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach". Utwór jest arcydziełem poezji młodopolskiej, warto go ponownie przeczytać i zachwycić się kunsztem poetyckim autora oraz odkryć zastosowaną dla dzikiej róży symbolikę.

piątek, 28 września 2012

"Teraz odwiedzamy rozaria"

Wrzesień i początek października to czas kwitnienia róż. Wtedy są one najpiękniejsze. Swoim wyglądem potwierdzają istnienie perfekcji i doskonałości, czyli ideałów, które są naszym marzeniem, i które chcielibyśmy osiągać. Julian Tuwim o róży napisał: "(...) Jakież to bez skazy wszystko! Jakaż to perfekcja sroga! Różo! Różo! Formalistko! (...)", a Wisława Szymborska zauważyła: "Oj tak, piosenko, szydzisz ze mnie, bo choćbym poszła górą, nie zakwitnę różą. Różą zakwita róża i nikt inny. (...). Cóż jeszcze można dodać - róża, nawet dla najprostszego człowieka, jest potwierdzeniem  istnienia na świecie doskonałości: harmonii, elegancji, umiaru, niezwykłości zapachu, uroku, ... . Wczoraj odwiedziłam ogród różany i jestem pod jego ogromnym wrażeniem. Piękna kolekcja róż różnej wysokości i różnego koloru, eksponowana w sposób ukazujący harmonię kolorystyczną, z zastosowaniem geometrii w miejscu ekspozycji (geometryczne rabaty, regularność i porządek przestrzenny, w tle architektura - też doskonała). Warto właśnie teraz poświęcić trochę czasu (zachęcam) na odwiedzenie miejsc hodowli róż i, gdy w pobliżu są - rozariów (ogrodów przemyślanych artystycznie, podkreślających piękno, doskonałość, perfekcję tych doskonałych kwiatów). Przy okazji możemy sobie ze znajomymi zorganizować biesiadę i zespołowo zaśpiewać  "Róży kwiat".

wtorek, 25 września 2012

"O jabłkach i szczęściu"

"Złote słońce na jabłonce jabłuszka czerwieni, dojrzewają, opadają, w jesieni, w jesieni. (...)". Tak napisała Wanda Grodzieńska w wierszu "W sadzie". Na co dzień wcale nad jabłkami się nie zastanawiamy, a warto parę rzeczy sobie uświadomić.  Z jabłkiem związana jest baśń "Królewna Śnieżka".  Czarownica zatruła królewnę jabłkiem i ta zapadła w długi sen. Tylko miłosny pocałunek mógł sen przerwać. Inna znana opowieść mówi o odkryciu prawa grawitacji przez Newtona. Podobno właściwa myśl pojawiła się po upadku jabłka na jego głowę. W Edenie -  biblijnym ogrodzie, Adam i Ewa mogli korzystać z wszystkiego, z wyjątkiem owoców z Drzewa Poznania Dobra i Zła -jabłek. Jabłka też symbolizują władzę królewską. Złote jabłko z krzyżem oznacza sferę kosmiczną, świat i kulę ziemską, a samo złote jabłko to nieśmiertelność i najwyższe bogactwo. Jabłka w potocznym  rozumieniu są "uosobieniem"  zdrowia, życia, urodzaju, miłości, płodności, dostatku, i obdarowuje się nimi zwykle młodą parę w dniu ślubu, życząc wszystkiego najlepszego. Jabłka więc, oprócz walorów smakowych i zdrowotnych, są  atrybutem wszystkiego co ludzie uważają za szczęście.

środa, 19 września 2012

"Delektujmy się jabłkami"

Wrzesień urzeka bogactwem plonów. W sadach - mnóstwo jabłek. Drzewa uginają się pod ciężarem przepięknych, dorodnych owoców, czarujących wyglądem i zachęcających do degustacji. Ich walory smakowe zna każdy. Wiemy też, że chronią przed zawałem i zaparciami, wzmacniają zęby, sprzyjają urodzie i ułatwiają odchudzanie. Dietetycy zachęcają do zjadania dwóch jabłek w ciągu dnia (rano dla urody, a wieczorem dla dobrego zdrowia), a przysłowie ludowe głosi: "Jedno jabłko z wieczora, a nie trzeba doktora". Oprócz świeżych owoców, lubimy też potrawy i przetwory. Kto jeszcze nie próbował swoich sił w kuchni, powinien zrobić pierwszy krok. Przepisów na jabłkowe pyszności w literaturze kulinarnej jest sporo, i  można je w wolnych chwilach testować. Radość z efektów własnej pracy jest zawsze wielka. Możemy też zainicjować spotkanie towarzyskie i poczęstować sąsiadów, przyjaciół czy bliskich.

niedziela, 16 września 2012

"Wrzesień wrażliwych zachwyca"

Wrzesień jest miesiącem, w którym kończy się lato i zaczyna jesień. Żaden inny miesiąc roku nie uświadamia nam tak bardzo upływu czasu. Tęsknota za uciekającym latem miesza się z zachwytem wobec całej gamy barw jesieni.  Pierwszą oznaką zmiany pór roku jest, kwitnąca na nieużytkach, wszędobylska, nawłoć pospolita, zwana inaczej (nie wiadomo dlaczego) polską mimozą. Wiersz "Wspomnienie" Juliana Tuwima jest potwierdzeniem wrażliwości autora na zmiany w przyrodzie. Złoty kolor kwiatów nawłoci oznajmia, że "mimozami jesień się zaczyna (...), skłania do wspomnień i skojarzeń. Podobne myślenie uruchamiamy dostrzegając zimowity jesienne. Są  także roślinami końca lata i początku jesieni. Ich bezlistne kwiaty pojawiają się we wrześniu, a liście i owoce dopiero na wiosnę. Najczęściej spotykamy je w niższych partiach górskich, na polach i łąkach, ale też jako rośliny hodowane w ogrodach i ogródkach. Zachęcam do wychodzenia na wrześniowe spacery, bo właśnie teraz możemy zachwycać się słonecznikami, rudbekiami, cyniami, hortensjami, aksamitkami, marcinkami, pięciornikiem, daliami, (...). Jest to piękno, które zniszczą chłody i deszcze, dlatego trzeba korzystać z każdej okazji, by je podziwiać i cieszyć się nim. Pamiętajmy, że obcowanie z pięknem uszczęśliwia.

poniedziałek, 10 września 2012

"Poezja wyraża i wyzwala emocje"

Słowo "poezja" oznacza tradycyjnie wszelkie gatunki literackie pisane wierszem. W starożytnej Grecji przyznawano jej wysoka rangę, bo pochodziła  z boskiego natchnienia, oddziaływała na dusze i przekazywała ogólne prawdy. Każdy, kto lubi poezję wie, że posiada magiczną moc: uczy, zachwyca, wzrusza, opowiada, skłania do przemyśleń. Twórcy poezji to na pewno ludzie wyjątkowi, znający doskonale rzemiosło poetyckie, dzieła innych twórców, kulturę i tradycję. Adam Mickiewicz, nasz wieszcz narodowy, to geniusz, a udowodnił to poprzez arcydzieło "Pan Tadeusz". Narodowe czytanie epopei w dniu 8 września 2012 roku stało się dla wielu osób (i dla mnie też) źródłem pięknych emocji i przeżyć. "Pan Tadeusz" zachwyca od pokoleń bogactwem języka, pięknem opisów i harmonią słowa. Jest źródłem wiedzy o nas samych podanej najpiękniej, jak to możliwe. Jest spotkaniem z językiem ojczystym w najwybitniejszym wydaniu. Niech pamięciowa znajomość "Inwokacji" będzie wyrazem zachwytu dla piękna tego dzieła.

środa, 5 września 2012

"O wrześniu myślimy historycznie"

II wojna światowa wybuchła 1 września 1939 r., a rozpoczął ją atak Niemiec na Polskę. Był to największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 r. do 2 września 1945 r. (w Europie do 8 maja 1945 r.), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie cała Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. A 17 września 1939 roku napaści na Polskę (która od 1 września była w stanie wojny z III Rzeszą) dokonał Związek Radziecki. Wydarzenia te warto poznać, bo ich konsekwencjami były ogromne zniszczenia, śmierć milionów ludzi i wiele, do dziś niewyjaśnionych kwestii politycznych. Funkcjonuje słuszne powiedzenie, że historia jest nauczycielką życia. Wiedza  historyczna bowiem pozwala lepiej rozumieć rzeczywistość i, jak każda wiedza, daje satysfakcję i szczęście. Osobiście bardzo mi się podoba idea i program XII Międzynarodowego Motocyklowego Rajdu Katyńskiego, który trwa w okresie od 1 września do 22 września 2012 roku (3 tygodnie), a jego trasa wiedzie przez historyczne miejscowości na wschodzie m.in.Katyń, Smoleńsk, Miednoje. Poznawanie historii przez odwiedzanie miejsc, cmentarzy, kontakty z ludźmi, jest szczególnie wartościowe; rodzą się przecież emocje, które ubogacają i wzmacniają fakty historyczne. Wybierzmy się z motocyklistami w podróż wirtualną.