wtorek, 26 maja 2020

"Porządkowanie świata - pieniądze"

Paweł Gołuch "Pieniądz"

Pewien człowiek spod Grudziądza
Wielbicielem był pieniądza.
Każdy grosik zarobiony
Wrzucał zaraz do skarbony -
Tak monety, jak banknoty.
Cieszył go ich zapach, dotyk.
Jako sygnał telefonu
Nagrał sobie brzęk bilonu.
Chciał pieniądze pożreć wzrokiem,
Zachwycony ich widokiem.
Mógł je liczyć przez dzień cały,
Segregować nominały.
Myślec o nich nie przestawał
I niechętnie je wydawał.
Nie pozbywał się waluty,
Chociaż miał dziurawe buty.
Nie zapraszał żadnych gości,
By nie tracić oszczędności.
Nie posiadał samochodu,
Bo mu było żal dochodów.
Nie rozbijał się po świecie
By nie robić dziur w budżecie.

Pieniądz - towar uznany w wyniku ogólnej zgody jako środek wymiany gospodarczej, w którym są wyrażane ceny i wartości innych towarów.

Co myślimy o pieniądzach?
- że są środkiem płatniczym służącym nabywaniu towarów i usług niezbędnych do życia,
- że są środkiem umożliwiającym realizacje potrzeb życiowych, celów i marzeń,
- że są narzędziem władzy i wywierania wpływu na innych,
- że są wyznacznikiem i miarą sukcesu,
- że są czynnikiem motywującym do podejmowania różnych działań,
- że są sposobem zabezpieczania się przed niepewną przyszłością i zdarzeniami losowymi,
- że są jednym ze sposobów zapewniania sobie szacunku innych osób,
- że dają szansę wygodnego i przyjemnego życia,
- że są narzędziem wolności.

Jak radzą sobie osoby "mniej kasowe" z wymagającą codziennością?
- mają w świadomości konieczność oszczędzania podczas wszystkich wydatków,
- robią każdorazowo listę zakupów i określają maksymalna kwotę, którą mogą przeznaczyć na jej realizację,
- poszukują sklepów udzielających promocji na poszukiwane produkty,
-  nie kupują pod wpływem emocji,
- rezygnują z droższych markowych produktów na rzecz produktów bardziej przyjaznych cenowo,
- planują wydatki,
- odkładają pieniądze przez dłuższy czas na poważniejsze zakupy,
- robią podsumowania wydatków i sprawdzają jak się ma relacja potrzeby-wpływy-wydatki.

Pieniądze i możliwość ich pomnażania wyznaczają nasze potrzeby i cele życiowe. Ważna kwestia to rozsądne prowadzenie budżetu domowego, tzn. w taki sposób, żeby bilansowały się wpływy i wydatki oraz tworzyła się pewna rezerwa na okoliczności planowane, nieprzewidziane, losowe. Im rozsądniej wydajemy pieniądze, tym więcej mamy satysfakcji z umiejętności kontrolowania ich przepływu oraz poczucie, że porządkujemy swój świat na miarę swoich możliwości finansowych.  

Myśli do rozważenia:
"Bogactwo stoi na drodze mądrości. Pieniądze rosną na drzewie wytrwałości."
"Młodym ludziom zdaje się, że pieniądze są najważniejszą rzeczą w życiu. Gdy się zestarzeją, są już tego pewni." (Oscar Wilde)
"Dziwne, że wszyscy ukrywamy, że jednym z głównych motorów naszego życia są pieniądze." (Lew Tołstoj)

 

wtorek, 19 maja 2020

"Porządkowanie świata - zdrowie"

Jan Kochanowski "Na zdrowie"

Szlachetne zdrowie,
Nikt się nie dowie,
Jako smakujesz,
Aż się zepsujesz.
Tam człowiek prawie
Widzi na jawie
I sam to powie,
Że nic nad zdrowie
Ani lepszego,
Ani droższego;
Bo dobre mienie,
Perły, kamienie,
Także wiek młody
I dar urody,
Miejsca wysokie,
Władze szerokie,
Dobre są ale - 
Gdy zdrowie w cale.
Gdy nie masz siły,
I świat niemiły.

Klejnocie drogi
Mój dom ubogi
Oddany tobie,
Ulubuj sobie!

Przypomnijmy definicję zdrowia, by móc rozumieć zdrowie całościowo i precyzyjnie: (Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia z 1946 r.):

Zdrowie to pełen dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko brak choroby czy niedomagania (niepełnosprawności, ułomności).
Wyróżnia się:
- zdrowie fizyczne - prawidłowe funkcjonowanie organizmu, jego układów i narządów;
- zdrowie psychiczne, a w nim: zdrowie umysłowe (zdolność do jasnego i logicznego myślenia); zdrowie emocjonalne (zdolność do rozpoznawania uczuć i wyrażania ich w odpowiedni sposób; umiejętność radzenia sobie ze stresem, napięciami, depresją, lękiem) i zdrowie społeczne (zdolność utrzymywania prawidłowych relacji międzyludzkich).

To, jak ważne jest zdrowie ludzkie dostrzegamy szczególnie teraz, w czasie trwania pandemii koronawirusa.
Zaraza przenosi się z osoby na osobę i zagraża życiu zarażonych (śmiertelność w przypadku nawet niewielkich zaniedbań w obszarze dyscypliny sanitarnej jest bardzo duża). Chorzy poddawani trudnemu i długotrwałemu leczeniu pragną, możliwie najszybszego i najmniej dotkliwego powrotu do zdrowia.
Choroba COVID -19 dotyka zarówno chorych, jak i zdrowych mieszkańców kraju i świata. Wszyscy cierpimy z powodu jej istnienia i czekamy z niecierpliwością na medyczne środki zaradcze. Skutecznie przeszkadza ona nam w normalnym, kreatywnym, codziennym życiu i wypełnianiu codziennych, zwyczajnych obowiązków domowych i zawodowych. Pokazuje, że zdrowie (w każdym czasie) jest dobrem najwyższym i najcenniejszym, a wszelkie wyłomy w tej kwestii (zawinione czy niezawinione) psują nam nastroje, ochotę na życie pełną piersią, ochotę na prowadzenie życia towarzyskiego i budowanie nowych jakości. W czasie normalności o zdrowiu nie myślimy. Wtedy myśli nasze krążą po obszarach obowiązków, potrzeb, zainteresowań, planów, celów, projektów...

Jak pielęgnować zdrowie, by służyło jak najdłużej?
Stosować najbardziej sprawdzone warunki zdrowia:
- ruch przede wszystkim - wybierać aktywność stosowną do sprawności i możliwości naszego organizmu;
- codzienny pobyt na świeżym powietrzu;
- częste wietrzenie pomieszczeń, w których przebywamy;
- częste mycie rąk;
- zdrowe odżywianie się - według ustalonej diety stosownej do zapotrzebowania naszego organizmu; z wykorzystaniem produktów jak najmniej przetworzonych; bazą powinny być warzywa i owoce; należy również stale kontrolować spożycie węglowodanów, tłuszczów i cukrów i konsumowac 5 posiłków dziennie;
- prowadzenie zdrowego stylu życia - tzn.wybierać spośród alternatywnych możliwości takie zachowania, na które pozwala nam stan zdrowia, przekonania, wiedza, umiejętności, sytuacja społeczno-ekonomiczna;
- dbałość o higienę życia codziennego - unikać stresujących sytuacji, przestrzegać czasu i długości snu; uniezależnić się od wszelkiego rodzaju używek, leków i środków psychotropowych;
- posiadanie, rozwijanie i pielęgnowanie zainteresowań i pasji - pozwalają one nadawać działaniom sens; niosą relaks; uspokajają; przynoszą zadowolenie i radość.

Zdrowie (nasze) osób indywidualnych i zdrowie społeczeństw to trampolina do normalnego funkcjonowania ludzi w codzienności, wykazywania się aktywnością i kreatywnością. Bez zdrowia nie ma normalności. Troskę o zdrowie traktujmy więc zawsze priorytetowo i wspierajmy wszelkie społeczne działania prozdrowotne. 

 Cytaty do przeanalizowania:
"Czas i zdrowie to dwa cenne skarby, których nie rozpoznajemy i nie doceniamy, dopóki się nie wyczerpią." (Denis Waitley)
"Choroba pozwala poznać słodycz zdrowia, zło - dobra, głód - sytości, zmęczenie - wypoczynku." (Heraklit z Efezu)
"Bezruch jest chorobą, ruch powrotem do zdrowia." (Aldoux Huksley)

wtorek, 12 maja 2020

"Porządkowanie świata - fenologiczne pory roku"

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska "Ogród"

Gdy wiosna zaświta,
jest w ogrodzie raz ciemniej, raz jaśniej.
Wciąż coś zakwita, przekwita.
Wczoraj kwitło moje serce. Dziś jaśmin.

 Pory roku wyznacza pogoda, która ciągle się zmienia. Podstawą wyróżniania pór roku jest:
- temperatura powietrza (klimatyczne pory roku),
- położenie Ziemi względem Słońca podczas obiegowego ruchu naszej planety (astronomiczne,  kalendarzowe pory roku).
Wyróżniamy - astronomiczne, kalendarzowe - cztery pory roku, które rozpoczynają się:
- 21 marca - wiosna (równonoc wiosenna),
- 22 czerwca - lato (przesilenie letnie - słońce góruje w zenicie na Zwrotniku Raka),
- 23 września - jesień (równonoc jesienna),
- 22 grudnia - zima (przesilenie zimowe - słońce góruje w zenicie na Zwrotniku Koziorożca).

Zależnościami pomiędzy porami roku i zmianami zachodzącymi w przyrodzie zajmuje się dziedzina nauki zwana fenologią.
W naszej szerokości geograficznej wyróżnia się 8 fenologicznych pór roku: przedwiośnie, pierwiośnie, wiosna, wczesne lato, lato, wczesna jesień, jesień, zima.
- Przedwiośnie, zaranie wiosny (II,III, I poł. IV), średnia temp. powyżej +5 st.C, kwitnie: leszczyna pospolita, olsza czarna, śnieżyczka, przebiśniegi,  krokusy wiosenne, zawilce gajowe, przylaszczki, wawrzynek wilczełyko, podbiał, knieć błotna.
- Pierwiośnie, wczesna wiosna (II poł. IV - II poł. V), średnia temp. powyżej +10 st.C, kwitnie: pierwiosnek lekarski, fiołek polny, przetacznik, rzeżucha łąkowa, czeremcha zwyczajna, buk zwyczajny, kasztanowiec zwyczajny, porzeczka czerwona, jabłoń, grusza, wiśnia.
- Wiosna, pełnia wiosny (II poł. V - VI), średnia temp. +15 st.C, eksplozja wegetacji, kwitną: kasztanowiec zwyczajny, lilak pospolity, jarząb pospolity, żarnowiec miotlasty, żyto zwyczajne, chaber bławatek, firletka poszarpana.
- Lato, wczesne lato (VII), średnia temp. więcej niż +15 st.C; soczysta zieleń liści, kwitnie: robinia akacjowa, liguster pospolity, dziurawiec zwyczajny, poziomka pospolita.
- Lato, pełne lato (I.poł VIII), średnia temp. więcej niż +15 st.C, kwitnie: lipa drobnolistna.
- Lato, późne lato (II poł.VIII -I poł.IX), średnia temp. +15 st.C; żniwa zbożowe, zbiór wczesnych odmian jabłek, gruszek oraz malin, jeżyn.
- Jesień, wczesna jesień (II. poł.IX), średnia temp. +15, +10 st.C, dojrzewają owoce; siew żyta ozimego.
- Jesień, jesień właściwa (X), średnia temp. +10, +5 st.C, kwitnie zimowit jesienny; żółkną i opadają liście drzew.
- Jesień, późna jesień (XI, XII), średnia temp. +5 st.C, cd. opadania liści z drzew, jesienna szaruga.
- Zima (II poł. XII - II), średnia temp. w okolicy 0 st.C, zamiera wegetacja, ziemia trwale zamarznięta.

Przyroda funkcjonuje w systemie uporządkowanym i rozpisanym w czasie. Człowiek jako nieodłączny jej element, musi respektować prawa i prawidłowości Natury. Tylko współpraca człowieka z przyrodą może przysłużyć się powstawaniu dobrostanu na Ziemi!

Cytaty do przeanalizowania:
"Musisz wziąć odpowiedzialność za siebie. Nie możesz zmienić okoliczności, pór roku, albo tego, skąd wieje wiatr, ale możesz zmienić siebie. To jest coś, na co masz wpływ." (Jim Rohn)
"Nagle okropnie błysnęło (...) Bóg zrobił mi zdjęcie. (Stephen King)
"O najważniejszych sprawach najtrudniej opowiedzieć, ponieważ słowa pomniejszają je. Trudno sprawić, aby obcy zaczęli cenić to, co jest dla ciebie najważniejsze." (Stephen King)

poniedziałek, 4 maja 2020

"Porządkowanie świata - żywioły"

Halina Poświatowska ***(pośrodku morza mieszka wiatr)

pośrodku morza mieszka wiatr
i Conrad
który jest Neptunem
po wodotryskach pian chodzi
z rozwianą srebrną brodą

głodnymi ustami wody
pieści
ziemi spękaną skórę

więc drżąca podbiega blisko

do rąk chłodnych
przyciska włosy
mokre

a wtedy morze wszystkimi muszlami śpiewa i 
fosforyzujące w mroku ryby tańczą

Planetą rządzą cztery korzenie wszystkich rzeczy: ogień, powietrze, woda, ziemia. Są to najpotężniejsze, życiodajne siły wszechświata, które posiadają równocześnie moc tworzenia i niszczenia.

Ziemia jest fundamentem żywiołów. Jest źródłem bogactw mineralnych i produktywną fabryką żywności dla wszystkich organizmów żywych. Jest substancją stabilną niezbędną do budowania rzeczy trwałych. Jest miejscem życia i rozwoju człowieka. Opisują ją słowa: ciężkość, twardość, solidność, jasność, powolność.
Woda jest składnikiem wszystkich organizmów żywych i uczestnikiem wszystkich procesów życiowych. Nieustannie krąży w przyrodzie; jej całkowita ilość nie ulega zmianie. Organizmy posiadają odpowiednie mechanizmy regulujące własną gospodarkę wodną. Jest substancją niestabilną, opisywaną słowami: płynność, miękkość, kleistość, powolność, oleistość.
Powietrze jest mieszaniną gazów atmosfery ziemskiej (azot, tlen, gazy szlachetne, i inne). Ludzie i zwierzęta w procesie oddychania pobierają z powietrza tlen i wydalają dwutlenek węgla. Rośliny pochłaniają dwutlenek węgla i wydalają do atmosfery tlen (fotosynteza). Zachowywana jest równowaga obiegu gazów w przyrodzie. Powietrze jest dynamiczną i mobilna formą materii opisywaną słowami: chłód, suchość, delikatność, lekkość, subtelność.
Ogień dostarcza energii, zapewnia ciepło, emituje światło, służy procesom produkcyjnym. Posiada zdolność przetwarzania substancji; oczyszcza ziemię z materii zużytej, zbędnej, niepotrzebnej. Opisywany jest słowami: gorąco, ostrość, suchość, subtelność, lekkość, przejrzystość.

Co myślimy o żywiołach? Na ile porządkują nasze myślenie o świecie i życiu?
- mają moc tworzenia i destrukcji,
- są potężną energią obecną we wszechświecie,
- dobrze, gdy te potężne siły pozostają w równowadze,
- piękno żywiołów zależy od okoliczności, w jakich mamy z nimi do czynienia,
- bezustannie podlegamy żywiołom: są dla nas zarówno życiodajną siłą, jak i ogromnym zagrożeniem,
- dostrzegamy wszechobecne poczucie więzi ludzi i istot żywych z żywiołami i Naturą,
- są przedmiotem poznania zmysłowego i umysłowego,
- boimy się ich niszczących skutków,
- przeraża nas nasza bezsilność wobec żywiołów, gdy te pokazują swoje "prawdziwe oblicze",
- żywioły uczą refleksji, pokory, szacunku dla praw natury,
- domagają się zgodnego współistnienia wszystkich sił we wszechświecie.

Myśli do przeanalizowania:
"Powietrze nade mną, ziemia pode mną, ogień we mnie, woda wokół mnie..." (Brittainy C. Cherry)
"Początkiem wszechrzeczy jest woda." (Tales z Miletu)
"Złe obyczaje człowieka wykuwa się w brązie, cnoty - zapisuje się na wodzie."(William Shakespeare)
"Nie dawaj wilkowi paść owiec i nie noś ognia w podołku." (przysłowie tuwińskie)
"Poczułem, że piękna nie należy przeżywać, że pięknem należy żyć. Piękno musi być jak powietrze - potrzebne i nieuświadamialne, póki jest." (Melchior Wańkowicz)