"Polubić poezję?"

 Wiersz noblistki Wisławy Szymborskiej "Niektórzy lubią poezję" może być powodem do zastanawiania się nad tym, czy taki rodzaj sztuki jest obecny w naszym życiu, czy jest nam do czegoś potrzebny, co wnosi do naszego myślenia o rzeczywistości, czym zachwyca. Na pewno każdy, w zależności od stopnia wtajemniczenia, będzie miał nieco inne przemyślenia. A oto sygnalizowany utwór:

Niektórzy lubią poezję
Niektórzy -
czyli nie wszyscy.
Nawet nie większość wszystkich ale mniejszość.
Nie licząc szkół, gdzie się musi,
i samych poetów,
będzie tych osób chyba dwie na tysiąc.

Lubią -
ale lubi się także rosół z makaronem,
lubi się komplementy i kolor niebieski,
lubi się stary szalik,
lubi się stawiać na swoim,
lubi się głaskać psa.

Poezja -
tylko co to takiego poezja.
Niejedna chwiejna odpowiedź
na to pytanie już padła.
A ja nie wiem i nie wiem, i trzymam się tego
jak zbawiennej poręczy.

O wyjątkowości poezji zaświadczają następujące jej cechy: jest "rzeczą" indywidualnego pomysłu, faktycznej twórczości i, oczywiście, natchnienia. Trzeba mieć to na uwadze!

"Znaczenie sztuki w życiu człowieka"

Pomimo trudności w dokładnym określeniu, czym jest sztuka dla każdego z nas, termin ten wywołuje zwykle skojarzenia: muzea, obrazy, malarze, kino, poezja, modelki, itp. - i wrażenie, że twórczość artystyczna znajduje się nieco poza realnym życiem zwykłego człowieka. Na ogół wszyscy rozumiemy sztukę jako dziedzinę estetyki i piękna.Tę wysokich lotów tworzą ludzie utalentowani, posiadający kierunkowe przygotowanie. Dla zwykłego człowieka sztuka to jednak przede wszystkim możliwość odtwarzania poznawanej za pomocą zmysłów (dotyku, węchu, smaku, wzroku i słuchu) rzeczywistości. Każdy z nas ma głęboko zakorzenioną potrzebę tworzenia - wyrażania siebie w oparciu o posiadaną wiedzę, doświadczenie, przemyślenia i przeżycia. Produkt końcowy jest zawsze efektem całego procesu twórczego, a ten korzystnie wpływa na naszą psychikę: rozwija wrażliwość zmysłów, umożliwia zetknięcie się z bogactwem i wymogami tworzywa, pozwala poznać różnorodność barw, zmusza do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi na nurtujące pytania. Wrażliwość słuchowa ludzi tworzących staje się słuchaniem wybiórczym, a nie jest tylko reagowaniem na dźwięki. Wrażliwość wzrokowa zyskuje umiejętność dostrzegania różnic, podobieństw i szczegółów, a nie jest tylko prostym rozpoznawaniem. Podobnie jest z dotykiem i innymi doświadczeniami zmysłowymi. Aktywność twórcza zmusza nas też zawsze do zdawania sobie sprawy z własnych myśli i skłania do szukania własnych sposobów ich wyrażania. Wypowiedź artystyczna wymaga od każdego twórcy identyfikacji z wyrażanymi treściami i z materiałem, w którym, za pomocą własnych środków wyrazu, chce jakieś treści przedstawić. Twórczość zawsze też odzwierciedla kulturę, w której żyjemy, uczy doceniania i rozumienia potrzeb innych ludzi oraz rozwija szacunek dla otoczenia.

"Rodzaje ekspresji artystycznej"

W ludzkiej twórczości wyróżniamy dwa rodzaje ekspresji artystycznej, wynikające  z dwóch sposobów kontaktowania się z otoczeniem. Jeden nazywany jest typem wizualnym, drugi manipulacyjno-dotykowym. Większość ludzi zajmuje miejsce między tymi skrajnymi rodzajami percepcji.
Typy wizualne reprezentują osoby, które poznają otoczenie głównie dzięki spostrzeżeniom wzrokowym."Wzrokowcy" są obserwatorami oceniającymi rzeczy na podstawie ich wyglądu zewnętrznego. Ważnym sprawą w takiej obserwacji jest zdolność widzenia od razu całości, bez uświadamiania sobie szczegółów. Typy wzrokowe najpierw dostrzegają np. ogólny kształt drzewa, a nie liście, gałęzie, konary i wszystko to, co składa się na całość drzewa. Rozpoczynając od ogólnego zarysu, cząstkowe wrażenia scalają się w jeden pełny obraz. "Wzrokowcy" mogą analizować cechy kształtu i struktury. Zwracają też uwagę na ich zmienność pod wpływem światłocienia, barwy, atmosfery czy odległości. Podstawowe znaczenie ma to, jak widzą - a mogą "zobaczyć" nawet wrażenia dotyku. Dla nich złożoność i ciągła zmienność kształtów i form jest doświadczeniem przyjemnym i emocjonującym.
Typy manipulacyjno-dotykowe korzystają z doznań ruchowych, napięć mięśni i dotyku. Takie doświadczenia określają ich stosunek do świata zewnętrznego. Percepcja wymiarów i kształtów zależy od ich znaczenia dla jednostki. Ci ludzie kierują myślenie w stronę tych szczegółów, które mają dla nich znaczenie emocjonalne. Osoby o takim typie wrażliwości lubią fakturę i odczuwają przyjemność w dotykaniu przedmiotów rękami. Nie dokonują prób przekształcania wymienionych doznań w obrazy wzrokowe. Sztuka osób o wrażliwości manipulacyjno-dotykowej jest bardzo subiektywna. Artyści stają się sami częścią tego, co malują. W ich malowidłach zarówno kolor, jak i kształty przedmiotów mają wartości subiektywne. Nie ma potrzeby preferowania któregoś z wymienionych typów wrażliwości, gdyż nasza kultura stwarza okazje do ekspresji każdego rodzaju. Obydwa sposoby tworzenia i odbierania sztuki są oceniane jednakowo.  W ramach samoświadomości warto wiedzieć, który rodzaj wrażliwości jest nam właściwy i charakteryzuje naszą aktywność twórczą.

"Kształcenie do twórczości plastycznej"

Kształcenie młodego człowieka nie może polegać tylko na rozwijaniu zdolności intelektualnych. Ufne i twórcze dziecko gorąco pragnie wyrażania swych myśli, wykazuje wrażliwość na ludzi i przedmioty z bliskiego i dalszego otoczenia, jest chętne, odpowiedzialne i twórcze. Plastyka daje mu możliwość wyrażania myśli i poczucie, że jest osobą akceptowaną, posiadającą własną wizję świata,  poszukującą nowych rozwiązań i własnych środków wyrazu. Oglądanie rysunków dziecięcych z należytą uwagą jest zawsze przyjemne. Odznaczają się one świeżością spojrzenia na świat charakterystyczną dla dzieciństwa. Bezpośredniość, otwartość, intuicyjne poczucie kompozycji, pomysłowość i szczerość to cechy dziecięcej twórczości, które zadziwiają, a niekiedy nawet peszą dorosłych. Czynność rysowania czy malowania jest również procesem uczenia się i zdobywania doświadczeń plastycznych (np. jak malować, jaki jest związek między formą a barwą, jak użyć światłocienia). Organizacja elementów obrazu czy konstrukcji wyzwala określone emocje, spostrzeżenia, osobiste reakcje na otoczenie. Każde dzieło sztuki (dziecięcej też) jest odzwierciedleniem uczuć, zdolności intelektualnych, wrażliwości percepcyjnej, rozwoju fizycznego, zapału twórczego, rozwoju społecznego i świadomości tego, co piękne. Mimo, że dzieci różnią się znacznie między sobą, istnieją ogólne cechy rozwoju typowe dla określonego wieku, a to sprawia, że dziecięce wytwory plastyczne zmieniają się wraz z ich wiekiem w sposób dający się przewidzieć. Jest oczywiste, że nie  można zrozumieć wytworu plastycznego bez znajomości kultury, w której powstał, zamierzeń artysty oraz warunków społecznych i środowiskowych, które towarzyszyły procesowi tworzenia. To samo dotyczy twórczości dziecięcej. Plastyka jest sposobem wyrażania uczuć do społeczeństwa i dostarczania sobie radosnych emocji z procesu tworzenia. Nie wolno się w niej realizować, gdy ma się świadomość, że należy spełniać czyjeś wymagania. Warunkiem tworzenia jest też dostępność do materiałów o różnych cechach, zainteresowanie procesem tworzenia, zachęta i współdziałanie, dobra atmosfera pracy. Kształcenie do twórczości plastycznej to kwestia rozumienia potrzeb twórcy i budowania klimatu sprzyjającego takiej aktywności. Korzyści płynące z każdej aktywności twórczej to samorealizacja i cały przekrój emocji jej towarzyszących, w tym poczucie szczęścia.

"Edukacja do twórczości"

Sztuką nazywamy rodzaj estetyki i piękna. Często mówi się, że jest ona najpełniejszą formą ludzkiej ekspresji. Nie ma w niej odpowiedzi złych i dobrych. Istotne jest, by osoba tworząca zdawała sobie sprawę ze swoich myśli, umiała wyrazić co czuje, i potrafiła uczestniczyć w przekształcaniu świata. Wypowiedź artystyczna wymaga identyfikacji z wyrażanymi treściami i materiałem, w którym te treści mają być przedstawione. Osoba tworząca wyraża w posiadanym tworzywie i za pomocą własnych środków wyrazu swoje własne doświadczenia, które zmieniają się wraz z wiekiem, i wynikają z intelektualnych, społecznych i psychologicznych zmian, jakim podlega dziecko i każdy człowiek.
Jedną z podstawowych zdolności, którą powinna rozwijać szkoła jest zdolność poszukiwania i odkrywania nowych rzeczy, zamiast biernego oczekiwania na gotowe rozwiązania. Najlepszym przygotowaniem do tworzenia jest działanie. Zapewniając dzieciom warunki do stałego tworzenia, opartego na wiedzy, którą aktualnie posiadają, stwarzamy najlepsze warunki rozwoju ich przyszłej aktywności twórczej. Malowanie, rysowanie czy konstruowanie wymaga stałego przyswajania za pomocą zmysłów ogromnej ilości informacji, dopasowywania ich do naszego psychicznego "ja" i nadawania im nowych znaczeń. Człowiek uczy się dzięki swoim zmysłom. Zdolność widzenia, czucia, słyszenia, wąchania i smakowania dostarcza informacji umożliwiających interakcję człowieka z otoczeniem. Rozwój wrażliwości percepcyjnej musi być zatem najważniejszą częścią kształcenia i przygotowywania do twórczości.