"Oglądać murale i znać ich przesłanie"

"Sztuka uczy dostrzegać więcej. Każe się dziwić, przygotowuje tysiące niespodzianek i zdumień. Odkrywa nam, że codzienność, z którą oswoiliśmy się, jest daleko bogatsza, niż przypuszczamy. Oczywiście, że trzeba zdobyć się na pewien wysiłek wyobraźni i oczu, żeby ta sama ulica, którą chodzimy do pracy, zależnie od pory dnia i światła, wydawała nam się wciąż ulicą nową. Ale jeśli dojdziemy do tego rozbudzenia wrażliwości, a ułatwić to może kontakt z dziełami sztuki, czekają nas niespodziewane zachwyty i przygody." (w: "Człowiek-historia-sztuka-podróże", Książnica Pomorska, Szczecin 2002)

Czym jest sztuka ulicy?
To wszelkiego rodzaju działania artystyczne, które dzieją się w przestrzeni publicznej i wpisują się w tę przestrzeń - oraz - pozostają w niej przez określony lub nieokreślony czas. Sztuka ulicy dostępna jest każdemu przechodniowi - często go zaskakuje, zadziwia; bywa niekonwencjonalna oraz kontrowersyjna. Stanowi element debaty publicznej - ma wywołać  dyskusję uwzględniającą różnorodność poglądów. Jest oddolnym, niecenzurowanym, nieoficjalnym, pozaklasowym głosem w debacie publicznej.

Murale to jedna z form sztuki ulicy. Są dużych rozmiarów malowidłami zajmującymi najczęściej całą ścianę budynku. Zazwyczaj znajdują się w wielkich, industrialnych przestrzeniach, na blokowiskach dużych miast, na kamienicach. Mają za zadanie upamiętniać zdarzenia historyczne i artystyczne. Coraz częściej powstają na zamówienie przedsiębiorców i pełnią funkcję reklamy.

Murale reklamowe zyskały popularność w Polsce w latach 60. XX w. - zdobiły ślepe ściany kamienic. Po upadku komunizmu przestały się cieszyć popularnością.
Od 2009 roku zauważamy duże zainteresowanie muralami artystycznymi. Za ich "złotą epokę" w Polsce uznaje się lata 2010-2013 i od tego czasu ciągle trwa na nie moda.
W większych miastach organizowane są festiwale malarstwa ulicznego. Ukształtowała się też lista krajowych muralistów obsługujących  zarówno festiwale, jak i zlecenia.

Dlaczego należy znać lokalizację, treść i wymowę murali w najbliższej okolicy?
Bo wypada wiedzieć:
- jakie są trendy filozoficzne i ideowe pomysłodawców?
- jakie tematy są lokalnie ważne, preferowane, i dlaczego?
- kto jest pomysłodawcą, sponsorem i wykonawcą konkretnego murala?
- jaka historia kryje się za zdarzeniami podsuwanymi w wypowiedziach obrazowych?
- jakie jest moje zdanie na tematy zasygnalizowane w muralach?
- ile, i jakie murale są w mojej okolicy?
- czy są to murale historyczne, artystyczne, reklamowe, przedstawiające przyszłościowe myślenie o rozwoju miasta, etnomurale czy ekomurale?

Dobrym ukierunkowaniem do oglądania murali mogą być zdania wypowiedziane przez znawców sztuki. Oto one:
"Sztuka przynosi nam dowód, że istnieje coś innego niż nicość." (Marcel Proust)
"Malowidło i rzecz nigdy nie są tym samym." (Pablo Picasso)
"Sztuka jest po to, by niepokoić. Wiedza umacnia." (Georges Braque)
"Pierwszym obowiązkiem artysty jest opanowanie rzemiosła." (Rudyard Kipling)

"Odrzucić tatuaże???"

Oli... "Tatuaż"

Skóra zapamiętała ślady igły
Na zawsze
Pewnie trochę bolało
Może była krew
Nowy obraz na Tobie
Nowe ciało
Chciałabym Cię dotknąć
Teraz wiem
Chociaż pewnie nie czas
I nie pora
Obijam się
O papierowe szaleństwo
Tatuaż w mojej wyobraźni
Zmysły krzyczą
Pewnie chciałyby
Ostrą igłą wytatuować
Na moim ciele "zwycięstwo"

Widząc na ciele młodych ludzi tatuaże, przeżywam za każdym razem uczucie zniesmaczenia i awersji. Po co oni każą "bazgrać"sobie po pięknej, młodej, delikatnej skórze własnego ciała? Jak psychicznie znieść takie "nie do zmycia" malunki? Jak można chcieć nosić na własnej skórze "takie wątpliwe piękno"?

Znakowanie ciała jest tak stare, jak historia rodzaju ludzkiego. Tatuaże w dawnych czasach wyznaczały przynależność do grupy, funkcjonowały wśród osób wyjętych spod prawa albo posiadających problemy psychiczne.  Wytatuowani budzili złe skojarzenia - i tak jest do dziś. W mentalności ogólnospołecznej traktowani byli - i ciągle są - z rezerwą i niedomówieniami.

W obecnym czasie obserwuje się zwiększoną liczbę wytatuowanych. Takie "zdobienie ciała" prawdopodobnie jest modne i/lub promowane przez zakłady żyjące z tego rodzaju działalności zdobniczej.

Kim są ludzie poddający się tatuowaniu?
 - poszukiwaczami wrażeń,
- "zapisywaczami" życiowych doświadczeń,
- osobami przejawiającymi zachowania antyspołeczne,
- osobami skłonnymi do ekstrawagancji,
- osobami ceniącymi sobie "bycie innymi",
- osobami definiującymi siebie na bieżąco za pomocą określonych znaków na ciele,
- osobami wykonującymi tatuaż z powodu panującej mody lub za sprawą przesłanek religijnych.

Dobrymi podpowiedziami i przestrogami - przed dokonaniem "zabiegów upiększających" typu tatuaż - niech będą poniższe sentencje:
"Panowanie nad sobą to największa władza"
"Nie wszyscy możemy wszystko"
"Odważ się być mądrym (myśleć)"
"Mając naturę za przewodnika, nigdy nie zbłądzimy"
"Życie to myślenie"

"Być człowiekiem uczciwym"

Jan Brzechwa "Pająk i muchy"

Pająk na stare lata był ślepy i głuchy,
Nie mogąc tedy złapać ani jednej muchy
Z anten swej pajęczyny obwieścił orędzie,
Że zmienił się i odtąd much zjadać nie będzie,
Że pragnąłby swe życie wypełnić czymś wzniosłem
I zająć się, jak inni, uczciwym rzemiosłem,
A więc po prostu szewstwem. Zaś na dowód skruchy
Postanowił za darmo obuć wszystkie muchy.

Niech śmiało przybywają i młode, i stare,
A on, szewskim zwyczajem, zdejmie każdą miarę!
Muchy słysząc o takiej poprawie pająka,
Przyleciały i jęły pchać się do ogonka.
Podstawiają więc nóżki i wesoło brzęczą,
A pająk je okręca swą nitką pajęczą,
Niby mierzy dokładnie, gdzie stopa, gdzie pięta,
A tymczasem wciąż mocniej głupie muchy pęta.

Muchy patrzą i widzą, że wpadły w pułapkę,
Pająk zaś, który dawno miał już na nie chrapkę,
Pogłaskał się po brzuchu i zjadł obiad suty.
Odtąd mówi się u nas: "Uszyć komuś buty".

Uczciwość to podstawowy budulec zdrowych relacji międzyludzkich. Różnie z nią bywa w życiu codziennym i w relacjach ze sceny politycznej. Przyjrzyjmy się więc jej po raz kolejny i na nowo.

Z definicji: uczciwość to prawość polegająca na wywiązywaniu się z danego słowa, przestrzeganiu reguł społecznych i moralnych - nawet wtedy, gdy inni tego nie widzą lub nie oczekują.

Rozpocznijmy od siebie. Każde działanie poprzedźmy rozmową z sobą - ustalamy  kwestie:
- co teraz myślę, czuję, chcę?
- jaką mam wiedzę na przedmiotowy temat?
- czego oczekuję od najbliższych i otoczenia?
- jakie wykonam kroki w kierunku osiągnięcia założonego celu?
- czy moje postępowanie będzie akceptowalne dla otoczenia; czy nie będzie kogoś krzywdzić?

Odpowiedzi muszą być rzetelne i prawdziwe. Tylko takie pokażą właściwą drogę postępowania. Pamiętać należy, że uczciwość to:
- świadomość panujących zasad moralnych i społecznych,
- integralność słów i działań,
- unikanie cynizmu i okrucieństwa w słowach i czynach,
- unikanie manipulacji innymi dla osiągnięcia własnych celów,
- otwartość na informacje zwrotne,
- umiejętność przyjmowania słów krytyki,
- akceptacja każdego rozmówcy i uznawanie jego prawa do odrębności myślenia,
- unikanie kłamstw i prezentowania niepełnych informacji,
- kontrola własnych zachowań i wypowiedzi,
- poszukiwanie równowagi w swoim postępowaniu,
- stosowanie jednakowych  - wobec wszystkich - kryteriów oceny postępowania.

Dlaczego uczciwość jest tak bardzo ważna i pożądana? Bo uczciwość:
- rodzi zaufanie i łączy ludzi,
- sprzyja owocnej pracy i twórczości,
- umożliwia podejmowanie zadań i rozwiązywanie problemów,
- służy budowaniu klimatu bezpieczeństwa i zadowolenia,
- jest cechą ludzi poważnych, sensownych, rzetelnych,
- sprawdza się w życiu rodzinnym, społecznym, zawodowym i państwowym.

Uczciwość nie bierze się znikąd. Wymaga zainteresowania, wiedzy, samokontroli, dobrych przykładów z domu rodzinnego i otoczenia. Warto jednak nad nią pracować, bo ona nas opisuje, przedstawia w środowisku, jest naszym paszportem na życie.

Każdego dnia dążymy do zaspokajania podstawowych potrzeb: miłości, wolności, szacunku, poczucia sensu życia. Realizujmy te potrzeby i dążenia w sposób przemyślany i uczciwy. Dobrymi radami mogą być powiedzenia:
 "Czego nie zabrania prawo, zabrania wstyd." (Seneka Młodszy)
"Człowiek uczciwy to ktoś, z kim można grać w szachy przez telefon". (Edmund Wilson)
"Prawdziwa cnota krytyk się nie boi". (Ignacy Krasicki)
"Bardzo łatwo jest usprawiedliwiać nieuczciwość, jeśli się z niej żyje". (Napoleon Hill)