"Święto Zmarłych"

Święto Zmarłych to dzień poświęcony pamięci naszych przodków. Na co dzień troszczymy się o teraźniejszość i najczęściej nie myślimy o zmarłych. Na szczęście jest taki dzień refleksji; dzień, w którym trzeba się zatrzymać, spojrzeć wstecz, pomyśleć o tych, których już nie ma wśród nas, a którzy przyczynili się do naszego dziś - tworzyli historię.

Danuta Gellnerowa -  "Dla tych, którzy odeszli"

Dla tych,
Którzy odeszli
W nieznany świat,
Płomień na wietrze
Kołysze wiatr.

Dla nich tyle kwiatów
Pod cmentarnym murem
I niebo jesienne
U góry.

Dla nich
Harcerskie warty
I chorągiewek gromada,
I dla nich ten dzień -
Pierwszy dzień
Listopada.

"Postawa twórcza i odtwórcza"

Tradycyjne rozumienie postawy twórczej sprowadza się do dostrzeżenia u osób twórczych zdolności do swoistego reagowania na świat, śmiałości w porzucaniu sytuacji pewnych i bezpiecznych, otwartości, chłonności. Postawa twórcza obejmuje zarówno sferę poznawczą, jak i charakterologiczną. Sfera poznawcza związana jest z takimi cechami, jak: samodzielność obserwacji, wyobraźnia twórcza, myślenie zakładające wielość i różnorodność rozwiązań, elastyczność intelektualna, aktywność poznawcza, wysoka sprawność i umiejętności konstrukcyjne. W sferze charakterologicznej postawie twórczej towarzyszą takie cechy, jak: niezależność, aktywność, umiejętność przystosowywania się do potrzeb, oryginalność, konsekwencja, odwaga, samoorganizacja, spontaniczność, ekspresja, tolerancyjność, wysokie poczucie wartości "ja".
Postawa odtwórcza to przeciwieństwo postawy twórczej. W sferze poznawczej charakteryzuje się: pamięcią mechaniczną, wyobraźnią odtwórczą, myśleniem opartym na porządku logicznym i "właściwej kolejności",  biernością poznawczą, niską refleksyjnością i odtwórczością werbalną. W sferze charakterologicznej postawie odtwórczej towarzyszą cechy takie, jak: zależność, pasywność, stereotypowość, uległość, słabość, nietolerancja, niesamodzielność, podporządkowanie.
Zwykle mamy coś z jednej i drugiej postawy, ale to osoby przejawiające częściej postawę twórczą są uważane przez innych za osoby godne reprezentowania grupy na zewnątrz, operatywne, zdolne do załatwiania spraw wymagających pewnych umiejętności społecznych. I nawet jeśli osoby o postawie twórczej nie są najbardziej lubianymi członkami grupy, to zawsze są postrzegane jako te wartościowe, czyli takie, z którymi można wiele dobrego zrobić, zorganizować, udoskonalić, ulepszyć.

"Twórcza samoocena i motywacja"

Najczęściej występującą przeszkodą dla twórczości jest przekonanie, że nie mamy takich zdolności i cech psychicznych, które charakteryzują twórców, i wobec tego jesteśmy bez szans. Postawa "Ja i tak nie jestem twórczy" wynika z przekonania o swoistości i niezwykłości talentu twórczego, który jest darem tylko u nielicznych. Na pewno jest wśród nas zróżnicowanie w możliwościach twórczych, ale każdy ma, sobie właściwy, potencjał i może go wykorzystywać na swój sposób, w płaszczyznach, które go interesują, i w których ma coś do powiedzenia. Przekonanie "Ja i tak nie jestem twórczy" jest wielką przeszkodą na drodze indywidualnego rozwoju twórczości. Pomocnym w wyjściu z negatywnego ustawienia się do własnych możliwości twórczych jest śledzenie osiągnięć osób wybitnie twórczych (w zakładzie pracy, w środowisku zamieszkania, wśród znajomych), porównywanie się z nimi, analizowanie przypadków własnej pomysłowości, rozpoznanie i nazwanie obszarów, które nas szczególniej interesują, które możemy doskonalić, upiększać, rozwijać, czerpać z tego satysfakcję, i (często) mieć z tego korzyści materialne. Dobrze byłoby własną kreatywność gdzieś odnotowywać, żeby po jakimś czasie dostrzec, że nie jest z nami tak źle, jak o sobie myśleliśmy.
Motywacja to sprawa wychowania i samodzielnego kształtowania własnej osobowości.  Polega na ciągłym zachęcaniu się, pobudzaniu, organizowaniu i ukierunkowywaniu do aktywności w kierunku wprowadzania zmian. Największym motywatorem jest ciekawość poznawcza oraz potrzeba naprawiania tego, co jest przez nas nieakceptowane; do robienia tego, co jest postrzegane jako rzecz niezbędna do wykonania. Często powodem dokonywania zmian i odkryć może jest rywalizacja lub nagroda, czasem chęć sprawdzenia własnego poglądu lub myślenia o jakiejś rzeczy czy zjawisku. Bywa, że jest to chęć stworzenia jakiegoś dzieła sztuki i wysłania w ten sposób jakiegoś komunikatu do otoczenia.  Motywacje, czyli psychiczne zachęty do działania mogą być bardzo różne. Ważne jest stałe znajdywanie powodów do działania na rzecz zmian.

"Jesień zachęca do twórczości"

Piękno jesieni można odbierać wielozmysłowo. Jej bogactwo urzeka, zachwyca, inspiruje, prowokuje, zadziwia, zachęca, wzbudza refleksje, ... . Należy to wykorzystać w twórczości własnej na różnych niwach nam dostępnych (może kulinarnej, może plastycznej, może muzycznej, ... ). Dla mnie doskonale o jesieni opowiada Hanna Zdzitowiecka w wierszu: "Gdzie jesteś, jesieni?":

Gdzie jesteś, jesieni?
Tu jestem.
W suchych liściach lecących
Z szelestem.
W barwnych liściach czerwonych
I złotych,
Co nad ziemią się kładą
Pokotem.

Z dębu strząsam dojrzałe
Żołędzie.
Babim latem przystrajam
Gałęzie,
Ptakom wskaże bezpieczne
Dróg szlaki,
Jeża do snu utulę
Pod krzakiem.
Mgły wieczorem nad wodą
Rozłożę
I przed zimą odejdę
Za morze.

Zachwyt wymową i urokami jesieni wyrażają też zdjęcia:

"Społeczny kontekst twórczości"

Aktywność twórcza obejmuje zarówno umiejętności potrzebne do twórczości indywidualnej, jak i  te sprzyjające wspólnemu rozwiązywaniu problemów. W obu przypadkach ważna jest kwestia uważnego słuchania innych i właściwego "krytykowania" cudzych idei. Sprzyja to wymyślaniu nowych rozwiązań i forsowaniu własnych pomysłów. Myślenie grupowe polega na podchwytywaniu i rozwijaniu pomysłów innych osób. Ludzie rozwiązujący jakieś problemy, czy wspólnie inspirujący się do indywidualnej twórczości, muszą pozostawać w dobrych relacjach: wspólnie myśleć o problemach i przeszkodach w ich realizacji, pozostawać w atmosferze bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania, współdziałać w dążeniu do celu, posiadać zdolność myślenia wspólnego, porozumiewać się językiem sympatii i emocjonalnej więzi. Wchodzeniu do takiej grupy powinna towarzyszyć informacja ułatwiająca wzajemne poznanie się : przekaz o zainteresowaniach, upodobaniach, doświadczeniach, mocnych stronach, itp. Takie przedstawienie się ułatwia stworzenie emocjonalnej więzi grupowej. Zarówno twórcy indywidualni, jak i zespołowi, oraz ludzie ciekawi świata, powinni korzystać z możliwości spotkań z ciekawymi ludźmi, uczestniczyć w warsztatach przez nich organizowanych, oglądać wystawy i prezentacje twórczości. Kontakt z "dziełami" ludzkiej pomysłowości i wyobraźni uruchamia u odbiorcy na ogół pozytywne emocje: zadziwienie, zachwyt, podziw, szacunek. Oglądanie odkrywczego i nowatorskiego  podejścia do rzeczywistości przez inne osoby, stanowi też doskonała okazję do uaktywniania własnej wyobraźni, dowiadywania się ciekawostek z różnych dziedzin życia, zaspokajania ciekawości świata, czerpania inspiracji i wzmacniania siły motywacji dla własnej kreatywności.
"Całe nasze życie to działanie i pasja. Unikając zaangażowania w działania i pasje naszych czasów, ryzykujemy, że w ogóle nie zaznamy życia". (Herodot)

"Otwartość na świat"

Twórczości sprzyja nasza otwartość na rzeczywistość. Obserwując świat zarówno z wąskiej, jak i z szerokiej perspektywy, dostrzegamy, że nie jest on tylko czarno-biały. Żeby się nim zachwycać, rozumieć go i ulepszać, trzeba patrzeć uważnie, szeroko, dociekliwie, wieloaspektowo. W obecnych czasach coraz bardziej liczy się ludzka kreatywność, i coraz częściej dostrzega się potrzebę jej rozwijania. Termin "inteligencja intuicyjna" wskazuje, że rola intuicji w twórczości jest znacząca, i to często ona - intuicja - decyduje o sukcesach zawodowych ludzi z różnych branż. Na pewno wszyscy, w jakimś zakresie, jesteśmy, i chcielibyśmy być, twórczymi w obszarach naszej codziennej aktywności. Twórczość zawsze kojarzy nam się z nowością, niepowtarzalnością, indywidualnością, wyrażaniem siebie w sposób tylko nam właściwy, z osobliwym spojrzeniem na świat.
  Rozwijaniu otwartości na świat i twórczości, sprzyjają posiadane przez nas poglądy na rzeczywistość, a te ukształtowane są pod wpływem wychowania i otocznia. Dobrze jest, gdy znamy i  stosujemy przytoczone zasady (red. W. Dobrołowicz "W stronę kreatywności"):

• Nie ma prawd absolutnych i wiedzy ostatecznej. Wszystko rozwija się i zmienia, dlatego warto każdą sprawę rozpatrywać z wielu punktów widzenia.
• Nie ma problemów (zadań) bez rozwiązania; z każdej sytuacji jest więcej niż jedno wyjście. 
• Nie wystarczy zajmować się tylko tym, co zostało zbadane, wyjaśnione, opisane, itp. Trzeba dostrzegać dziwności, paradoksy, nieścisłości istniejące w otaczającej nas rzeczywistości i próbować je oswajać.
• Trzeba stawiać wiele pytań, bo od pytań zaczyna się poznawanie świata. Nie ma głupich pytań.
• Trzeba unikać mówienia "nie wiem", "nie potrafię", ale próbować szukać odpowiedzi.
• Każdy ma prawo do błądzenia. Nie błądzi tylko ten, kto nic nie robi.
• Mamy prawo do poszanowania naszych poglądów i przekonań.

Niech stwierdzenie "Każdy może być twórczy, może tworzyć na tyle, na ile może" będzie naszym życiowym mottem, i przesłanką do udoskonalania i tworzenia "nowego" w naszym otoczeniu.

"Kreatywność - twórcza postawa wobec świata"

Zainspirowana książką Golemana "Inteligencja emocjonalna" zwróciłam uwagę na potrzebę ciągłego podnoszenia "umiejętności emocjonalnych" i stosowania tychże umiejętności w budowaniu konstruktywnych relacji międzyludzkich. Wrażliwość uczuciowa znakomicie ułatwia tworzenie wokół siebie dobrego klimatu do życia, pracy, sukcesów, szczęścia.
Innym źródłem pozytywnych emocji jest nasza kreatywność, rozumiana jako zdolność tworzenia czegoś nowego, poszukiwania nowych rozwiązań, pomysłowość, twórcze podejście do problemów, inwencja twórcza. Każdy z nas przejawia, w jakimś zakresie, postawę twórczą, ale jest ona często nieuświadomiona. Warto więc poznać siebie bardziej, by móc docenić dotychczasową inwencję twórczą, uświadomić sobie swój potencjał w tym zakresie, rozwijać własne możliwości, czerpać przyjemności z "doskonalenia świata" i własnej kreatywności.
W twórczym myśleniu nieodzowna jest tzw. "inteligencja intuicyjna", związana z myśleniem intuicyjnym, a polegająca na rozwiązywaniu problemów bez pełnej wiedzy na ich temat. "Inteligencja intuicyjna" ułatwia "uruchomienie" dotychczasowych wiadomości, i wypracowanie na ich podstawie, potrzebnych do rozwiązania problemu, informacji w postaci przeczuć, odczuć, domysłów, koncepcji, itp.
Przeanalizujmy dotychczasowe "osiągnięcia twórcze" i wyprowadźmy z nich wnioski dla siebie.