Lucyna Cieślik "Już pachnie świętami"
Sernik ozdobiony polewką
polukrowana szarlotka
ubrane stoi drzewko
w bombki łańcuchy złotka
firanki w oknie świeże
śnieg delikatnie prószy
na wigilijną wieczerzę
wyprasowane obrusy
karpiowi dobrze się wiedzie
pływa jak w oceanie
pachną w oleju śledzie
jak również te w śmietanie
kutia makowy deser
miód bakalie orzechy
rząd ustawionych krzeseł
i odpuszczone grzechy
i tak pachną już święta
niepowtarzalne jedyne
w radiu leci kolęda
czas witać Bożą Dziecinę
Charakterystyczną i nie wszystkim znaną potrawą wigilijną jest kutia. To potrawa kuchni ukraińskiej, białoruskiej, rosyjskiej, litewskiej i dawnej polskiej kuchni kresowej. Obecnie przyrządzana jest na Białostocczyźnie, Lubelszczyźnie, w przygranicznych powiatach województwa podkarpackiego, a także przez Kresowian i ich potomków w różnych częściach Polski.
Oto przepis na kutię do oswojenia i przetestowania w ramach przygotowywania jadłospisu wigilijnego. Dobrze jest znać wiele smaków bożonarodzeniowych, bo smaki także budują naszą kulturę i tożsamość.
"Kutia"
20 dkg obłuskanej pszenicy
20 dkg maku
20 dkg miodu
trochę orzechów, suszonych śliwek, rodzynek i migdałów
Pszenicę namoczyć na noc w zimnej wodzie. Następnego dnia odcedzić, zalać wrzątkiem i ugotować do miękkości (uważać, by nie rozgotować).
Mak zaparzyć i gotować przez 15 minut. Później odcedzić i przemleć lub przetrzeć przez sito 3 razy.
Bakalie namoczyć w gorącej, słodkiej wodzie i pokroić w paseczki.
Wszystkie składniki razem zmieszać, dodać miód i troszkę słodkiej śmietanki, a następnie odstawić na kilka godzin w zimne miejsce.
I jeszcze parę myśli do przemyślenia:
"Nie to, co jest pod choinką, jest najważniejsze, a to, kto jest wokół niej." (przysłowie greckie)
"Magia jest tym, czego nie wiesz." (Jonathan Carroll)
"Czasem wyczarowanie niezwykłego dnia wymaga jedynie drobnej zmiany w jego odbiorze." (Louise L. Hay)
"Świadomość, że gdzieś jest ktoś, kto mimo dzielącej odległości lub nie wyrażonych myśli wyczuwa twą obecność, przemienia tę ziemię w raj." (Johann Wolfgang von Goethe)
niedziela, 16 grudnia 2018
poniedziałek, 10 grudnia 2018
"Znać stare obyczaje, wierzenia i przesądy"
Artur Oppman (Or-Ot) "Wigilia"
Stara pieśni kolędowa
Święć się, święć się wieczne lata!
Zawsze żywa, zawsze nowa
I w serdeczną treść bogata!
Gdy zadzwoni nuta twoja,
Taka prosta, taka szczera,
Znieczulenia pęka zbroja
I młodością serce wzbiera!
Z tobą anioł w białej szacie
I przeczysta schodzi wiara!
Święć się, święć się w naszej chacie,
Kolędowa pieśni stara!
Nowe wyrasta zawsze ze starego - ze starych doświadczeń i praktyk, które powstały i działy się w określonym okresie, miejscu, warunkach i okolicznościach. Znajomość kultury minionego czasu i minionych pokoleń rozszerza i pogłębia nasze, współczesne rozumienie kultury.
Zbliżające się święta Bożego Narodzenia sprzyjają patrzeniu wstecz, sięganiu do własnych doświadczeń i przeżyć, przywoływaniu ludzi, wspomnień, zasłyszanych opowieści.
Oto niektóre znikające zwyczaje, wierzenia i przesądy towarzyszące Wieczerzy Wigilijnej z regionu Podkarpacia, które przyczyniały się do niezwykłości tego dnia:
- kto w Wigilię z rana zobaczy chłopa, ten będzie miał szczęście przez cały rok, a kto babę - jego szczęście będzie dziurawe;
- jaka Wigilia, taki cały rok;
- panny poszczące w Wigilię wypraszają sobie dobrego męża;
- poranne moczenie nóg w potoku zapobiega czyrakom;
- na wieczerzę wigilijną gotuje się wszystko, co urodzi się w polu i w lesie;
- przed wieczerzą wigilijną nie należy kosztować kaszy i grochu, bo ciało pokryją krosty i strupy;
- pierogi zapewniają wszystkim dobry wygląd, odpowiednią tuszę, gładką twarzyczkę;
- przed wieczerzą wigilijną nie wolno próbować pierogów, bo ptaki wydziobią w polu zboże;
- kto rzuci łyżką kutię tak, by przykleiła się do sufitu, nie będzie narzekał w nowym roku na zły urodzaj, będzie opływał w dostatek, jak pływają uszka w barszczu;
- na początku wieczerzy trzeba zjeść ząbek czosnku, by być zdrowym przez cały rok, by nie bolały zęby, by w dziecięcych brzuchach nie gnieździły się robaki, by nikogo nie gryzły pchły;
- gdy przykleją się do talerzy opłatki umieszczone pod nimi - to znak, że w nowym roku potraw tych nie zabraknie, będzie urodzaj na składniki tych potraw;
- w czasie wieczerzy nie wolno nikomu, oprócz gospodyni, wstawać od stołu - gdy jednak ktoś się zapomni i wstanie, to znak, że śmierć w nowym roku zabierze mu kogoś bliskiego;
- świeca wigilijna musi wypalić się do końca - wcześniejsze jej zgaśnięcie oznacza zgaśnięcie czyjegoś życia;
- na pasterkę nie mogą wychodzić wszyscy domownicy - ktoś musi pozostać w domu, by nie wpuścić złych duchów.
Myślę, że ludziom interesującym się tradycją znanych jest jeszcze wiele innych przesądów, wierzeń i obyczajów. Warto byłoby powyższą wyliczankę o te, mniej znane regionalizmy uzupełnić. Mielibyśmy wtedy pełniejszy i barwniejszy obraz celebrowania tego jedynego i niepowtarzalnego dnia w roku.
Dopełnienie wypowiedzi stanowią cytaty, które należy poznać, przeanalizować i zapamiętać:
"Wszechświat pełen jest magicznych zjawisk, które czekają cierpliwie, aż nasze zmysły się wyostrzą..." (Eden Phillpotts)
"Radość wielkim jest mędrcem, bo radość stworzyła słońce i świat. Smutek niczego nie urodzi." (Kornel Makuszyński)
"Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc nie mają przyjaciół." (Antoine de Saint-Exupery)
Stara pieśni kolędowa
Święć się, święć się wieczne lata!
Zawsze żywa, zawsze nowa
I w serdeczną treść bogata!
Gdy zadzwoni nuta twoja,
Taka prosta, taka szczera,
Znieczulenia pęka zbroja
I młodością serce wzbiera!
Z tobą anioł w białej szacie
I przeczysta schodzi wiara!
Święć się, święć się w naszej chacie,
Kolędowa pieśni stara!
Nowe wyrasta zawsze ze starego - ze starych doświadczeń i praktyk, które powstały i działy się w określonym okresie, miejscu, warunkach i okolicznościach. Znajomość kultury minionego czasu i minionych pokoleń rozszerza i pogłębia nasze, współczesne rozumienie kultury.
Zbliżające się święta Bożego Narodzenia sprzyjają patrzeniu wstecz, sięganiu do własnych doświadczeń i przeżyć, przywoływaniu ludzi, wspomnień, zasłyszanych opowieści.
Oto niektóre znikające zwyczaje, wierzenia i przesądy towarzyszące Wieczerzy Wigilijnej z regionu Podkarpacia, które przyczyniały się do niezwykłości tego dnia:
- kto w Wigilię z rana zobaczy chłopa, ten będzie miał szczęście przez cały rok, a kto babę - jego szczęście będzie dziurawe;
- jaka Wigilia, taki cały rok;
- panny poszczące w Wigilię wypraszają sobie dobrego męża;
- poranne moczenie nóg w potoku zapobiega czyrakom;
- na wieczerzę wigilijną gotuje się wszystko, co urodzi się w polu i w lesie;
- przed wieczerzą wigilijną nie należy kosztować kaszy i grochu, bo ciało pokryją krosty i strupy;
- pierogi zapewniają wszystkim dobry wygląd, odpowiednią tuszę, gładką twarzyczkę;
- przed wieczerzą wigilijną nie wolno próbować pierogów, bo ptaki wydziobią w polu zboże;
- kto rzuci łyżką kutię tak, by przykleiła się do sufitu, nie będzie narzekał w nowym roku na zły urodzaj, będzie opływał w dostatek, jak pływają uszka w barszczu;
- na początku wieczerzy trzeba zjeść ząbek czosnku, by być zdrowym przez cały rok, by nie bolały zęby, by w dziecięcych brzuchach nie gnieździły się robaki, by nikogo nie gryzły pchły;
- gdy przykleją się do talerzy opłatki umieszczone pod nimi - to znak, że w nowym roku potraw tych nie zabraknie, będzie urodzaj na składniki tych potraw;
- w czasie wieczerzy nie wolno nikomu, oprócz gospodyni, wstawać od stołu - gdy jednak ktoś się zapomni i wstanie, to znak, że śmierć w nowym roku zabierze mu kogoś bliskiego;
- świeca wigilijna musi wypalić się do końca - wcześniejsze jej zgaśnięcie oznacza zgaśnięcie czyjegoś życia;
- na pasterkę nie mogą wychodzić wszyscy domownicy - ktoś musi pozostać w domu, by nie wpuścić złych duchów.
Myślę, że ludziom interesującym się tradycją znanych jest jeszcze wiele innych przesądów, wierzeń i obyczajów. Warto byłoby powyższą wyliczankę o te, mniej znane regionalizmy uzupełnić. Mielibyśmy wtedy pełniejszy i barwniejszy obraz celebrowania tego jedynego i niepowtarzalnego dnia w roku.
Dopełnienie wypowiedzi stanowią cytaty, które należy poznać, przeanalizować i zapamiętać:
"Wszechświat pełen jest magicznych zjawisk, które czekają cierpliwie, aż nasze zmysły się wyostrzą..." (Eden Phillpotts)
"Radość wielkim jest mędrcem, bo radość stworzyła słońce i świat. Smutek niczego nie urodzi." (Kornel Makuszyński)
"Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc nie mają przyjaciół." (Antoine de Saint-Exupery)
sobota, 1 grudnia 2018
"Być życzliwym"
Agata Dziechciarczyk "Dzień życzliwości"
Życzliwym bądź dla innych
Serce innym okaż
Bądź dobry i cierpliwy
Pokaż, że Ty też kochasz
Życzliwość to cecha wspaniała
Przytulaj, pocieszaj we łzach
Daj z siebie człowieka innym
Śmiej się, śpiewaj i baw
Życzliwym bądź dla siebie
Nie oceniaj surowo
Wróci dobro do ciebie
Życzliwość odbierzesz z nagrodą
W życiu codziennym lubimy ludzi życzliwych. Chcemy się nimi otaczać, ale ta cecha charakteru nie jest ani popularna, ani powszechnie występująca w naszej, ludzkiej populacji.
Czym życzliwi zwracają na siebie uwagę?
Emanuje od nich wiara w siebie, ciepło, serdeczność, troska o bezpieczeństwo i pomyślność własną i innych ludzi. Takie zachowania są przypisane osobom rozumiejącym innych i odczuwającym ich potrzeby i pragnienia, obejmującym każdego człowieka swoim szerokim oglądem (życie osobiste, codzienne, społeczne, zawodowe, rodzinne, towarzyskie).
W czym przejawia się życzliwość?
- to cecha ludzi lubiących ludzi i działających na rzecz ich dobra, dobrostanu i dobrobytu,
- to wyraz troski o osoby bliskie i nieznajome, w zakresie koniecznym, niezbędnym, możliwym wykonawczo (chodzi o pomoc różnym osobom w samodzielnym budowaniu przez nie ich własnej rzeczywistości, ich własnej krainy szczęśliwości),
- to udzielanie wsparcia bazującego na odpowiedzialności, dyskrecji, uprzejmości, ciepłych spojrzeniach, niewymuszonej grzeczności i dobrych słowach,
- to traktowanie innych tak, jak chcielibyśmy być sami traktowani,
- to akceptowanie innych takimi, jakimi są,
- to aktywność na rzecz innych płynąca z serca i (w żadnym przypadku) nie nastawiona na jakiekolwiek korzyści.
Jak rozwijać życzliwość?
- zachowywać pogodne nastawienie do ludzi i przywoływać uśmiech na twarz, gdy spotykamy drugiego człowieka,
- zachowywać się względem ludzi taktownie, grzecznie, miło,
- praktykować drobne gesty pomocy innym (np. przepuścić kogoś czekającego na pasach czy podnieść zakupy staruszce),
- udzielać się w organizacjach wolontariackich,
- brać udział w akcjach pomocowych organizowanych na rzecz potrzebujących lub samemu organizować taką pomoc dla ludzi w potrzebie,
- pamiętać o pomocy najbliższym w chwilach, gdy tego potrzebują lub wtedy, gdy są szczególne ku temu okazje.
Życzliwość nie jest ani rzeczą łatwą, ani jednorazową akcją, ale jest postawą, filozofią życia (najczęściej wyniesioną z domu rodzinnego), wynikającą z obserwacji życia innych ludzi, wrażliwości na los każdego człowieka i zdolności empatii (umiejętności odczuwania ludzkich marzeń, pragnień, przeżyć i trosk). Przejawia się w spontanicznym reagowaniu na ludzkie potrzeby, umiejętności obdarowywania ludzi szacunkiem, i gotowości niesienia im pomocy, gdy tylko sytuacja tego wymaga.
A oto kilka myśli do zapamiętania i codziennego stosowania:
"Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe." (przysłowie polskie)
"Życzliwość to nie jest akt - to styl życia." (Dauglas Williams)
"Życzliwość jest językiem, który głusi potrafią usłyszeć, a niewidomi zobaczyć." (Mark Twain)
"Słowo życzliwe nic nie kosztuje, a jest najpiękniejszym podarkiem." (Daphne du Maurier)
Życzliwym bądź dla innych
Serce innym okaż
Bądź dobry i cierpliwy
Pokaż, że Ty też kochasz
Życzliwość to cecha wspaniała
Przytulaj, pocieszaj we łzach
Daj z siebie człowieka innym
Śmiej się, śpiewaj i baw
Życzliwym bądź dla siebie
Nie oceniaj surowo
Wróci dobro do ciebie
Życzliwość odbierzesz z nagrodą
W życiu codziennym lubimy ludzi życzliwych. Chcemy się nimi otaczać, ale ta cecha charakteru nie jest ani popularna, ani powszechnie występująca w naszej, ludzkiej populacji.
Czym życzliwi zwracają na siebie uwagę?
Emanuje od nich wiara w siebie, ciepło, serdeczność, troska o bezpieczeństwo i pomyślność własną i innych ludzi. Takie zachowania są przypisane osobom rozumiejącym innych i odczuwającym ich potrzeby i pragnienia, obejmującym każdego człowieka swoim szerokim oglądem (życie osobiste, codzienne, społeczne, zawodowe, rodzinne, towarzyskie).
W czym przejawia się życzliwość?
- to cecha ludzi lubiących ludzi i działających na rzecz ich dobra, dobrostanu i dobrobytu,
- to wyraz troski o osoby bliskie i nieznajome, w zakresie koniecznym, niezbędnym, możliwym wykonawczo (chodzi o pomoc różnym osobom w samodzielnym budowaniu przez nie ich własnej rzeczywistości, ich własnej krainy szczęśliwości),
- to udzielanie wsparcia bazującego na odpowiedzialności, dyskrecji, uprzejmości, ciepłych spojrzeniach, niewymuszonej grzeczności i dobrych słowach,
- to traktowanie innych tak, jak chcielibyśmy być sami traktowani,
- to akceptowanie innych takimi, jakimi są,
- to aktywność na rzecz innych płynąca z serca i (w żadnym przypadku) nie nastawiona na jakiekolwiek korzyści.
Jak rozwijać życzliwość?
- zachowywać pogodne nastawienie do ludzi i przywoływać uśmiech na twarz, gdy spotykamy drugiego człowieka,
- zachowywać się względem ludzi taktownie, grzecznie, miło,
- praktykować drobne gesty pomocy innym (np. przepuścić kogoś czekającego na pasach czy podnieść zakupy staruszce),
- udzielać się w organizacjach wolontariackich,
- brać udział w akcjach pomocowych organizowanych na rzecz potrzebujących lub samemu organizować taką pomoc dla ludzi w potrzebie,
- pamiętać o pomocy najbliższym w chwilach, gdy tego potrzebują lub wtedy, gdy są szczególne ku temu okazje.
Życzliwość nie jest ani rzeczą łatwą, ani jednorazową akcją, ale jest postawą, filozofią życia (najczęściej wyniesioną z domu rodzinnego), wynikającą z obserwacji życia innych ludzi, wrażliwości na los każdego człowieka i zdolności empatii (umiejętności odczuwania ludzkich marzeń, pragnień, przeżyć i trosk). Przejawia się w spontanicznym reagowaniu na ludzkie potrzeby, umiejętności obdarowywania ludzi szacunkiem, i gotowości niesienia im pomocy, gdy tylko sytuacja tego wymaga.
A oto kilka myśli do zapamiętania i codziennego stosowania:
"Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe." (przysłowie polskie)
"Życzliwość to nie jest akt - to styl życia." (Dauglas Williams)
"Życzliwość jest językiem, który głusi potrafią usłyszeć, a niewidomi zobaczyć." (Mark Twain)
"Słowo życzliwe nic nie kosztuje, a jest najpiękniejszym podarkiem." (Daphne du Maurier)
Subskrybuj:
Posty (Atom)