"Porządkowanie świata - wyrażanie niewyrażalnego"

 Juliusz Słowacki "Beniowski" fragm.

Chodzi mi o to, aby język giętki

Powiedział wszystko, co pomyśli głowa:

A czasem był jak piorun jasny, prędki,

A czasem smutny jako pieśń stepowa,

A czasem jako skarga nimfy miętki,

A czasem piękny jak aniołów mowa...

Aby przeleciał wszystko ducha skrzydłem.

Strofa winna być taktem, nie wędzidłem.

 Niewyrażalny - znaczy: nie mogący być wyrażony słowami. Niewyrażalny - czyli nie wyrażony w pełni. Istnieją w języku/ językach obszary myśli, emocji, doznań, sytuacji, które trudno opisać słowami. Wiemy, że świat składa się z mnogości różnych zjawisk i wielorakości cech opisujących te zjawiska. Ciągle poszukujemy sposobów adekwatnego opisywania zarówno zjawisk, jak i ich  cech.

Oto przykładowa lista sytuacji i zjawisk trudnych do opisania:

- milczenie i cisza,

- pogranicze wiedzy i wiary,

- pogranicze znanego i nieznanego,

- przełożenie efektu malarskiego na muzyczny, muzycznego na literacki, literackiego na rzeźbiarski itp.,

- zjawisko wyrażalności w jednym języku naturalnym trudne do przełożenia na inny taki język,

- zjawisko żywiołów i ich nieprzewidywalności,

- przeżywane doznania emocjonalne,

- głoszone racje ideologiczne,

- wrażenia zmysłowe (węchowe, słuchowe, smakowe, dotykowe),

- artystyczny opis bieżącej rzeczywistości. 

Bywa, że wyrażalność i niewyrażalność zamieniają się miejscami, bo nagle pojawia się nowe słowo, które to "coś" nazywa, ale (na ten moment) jest ono tylko neologizmem (słowem utworzonym przez autora na potrzeby konkretnego opisu). Warto jeszcze zauważyć, że istnieje możliwość budowania informacji z okruchów informacji składanych w całość - i ta opcja językowa pozwala często wyrażać niewyrażalne.

 Myśli do przeanalizowania: 

"Muzyka po milczeniu, najlepiej wyraża to, co niewyobrażalne." (Alous Huksley)

"Tylko poezja potrafi wyrazić niezdolność człowieka do uchwycenia sensu naszego przejścia przez tę ziemię." (Bernard Minier)

"Wolność nie jest rzeczą, którą można dostać w prezencie." (Ignazio Silone)

"Miłość jest cudem, który zawsze może się zdarzyć." (Marie von Ebner-Eschenbach)

"Dyktatura jest najpełniejszą postacią zazdrości." (Curzio Malaparte)

"Porządkowanie świata - wolność"

 Jadwiga Zgliszewska "Wolność"

Wolność  od ograniczeń, które sama sobie stawiam...

Wolność od ocen, w które ubrali mnie inni...

Wolność od strachu, który zamyka możliwości...

Wolność w decydowaniu

Wolność w byciu

Bycie wolnym

 

Obserwując scenę społeczno-polityczną nasuwają się pytania: czym jest wolność i czy zwykły człowiek, obywatel może cieszyć się pełną wolnością w dokonywaniu samodzielnych wyborów we wszystkich sprawach dla niego ważnych? 

Świadomość wyznaczników wolności pozwoli nam stworzyć sobie pełniejszy obraz zagadnienia wolności i pokaże, że do wolności dorasta się w czasie, oraz, że wolność jest bardzo wymagająca, a dodatkowo - jest prawnie regulowana.
Oto wyznaczniki wolności, której pragniemy, i której jesteśmy wielkimi zwolennikami i orędownikami:

- wolność wynika z zakorzenienia (kraj, język, religia, kultura, tradycja, rodzina),

- wolność nie jest absolutna; jest zawsze w jakiejś sytuacji, którą możemy kształtować,

- wolność jest międzyludzka - każdy człowiek pragnie porządkować świat po swojemu i równocześnie chce panować nad wolnością drugiego człowieka,

- wolnym trzeba chcieć być tzn. chcieć i móc podejmować działania z własnej inicjatywy z wszystkimi tego konsekwencjami, mieć nieodpartą wolę działania, mieć wizję efektów końcowych wykonywanych czynności, posiadać aktualną wiedzę w obrębie pola własnej aktywności,

- wolność przejawia się w twórczym działaniu, a więc w wyrażaniu siebie w sposób samodzielny, według własnego pomysłu,

- wolność musi być odpowiedzialna tzn. każda podejmowana czynność nie może zagrażać i szkodzić drugiemu człowiekowi,

- wolność wymaga dojrzałości, odwagi, trudu, samodzielnego myślenia i twórczego wysiłku - bo człowiek jest tylko tym, czym sam siebie uczyni,

-  wolność pozwala ustanawiać pewne wzorce człowieczeństwa, które inni mogą akceptować i naśladować.

Czy może być pełna wolność w przestrzeni publicznej?

Wolności obywatelskie sformułowane przez konstytucję i ustawodawstwo to zobowiązanie władzy państwowej do nieingerowania w określone sfery życia osobistego i publicznego.

Obywatelom Polski wolności obywatelskie zagwarantowane są w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Zadaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zapisanym w konstytucji jest stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela. Strzeże on nie tylko zasad zapisanych w Konstytucji RP, ale również w ustawach. Obowiązek ten obejmuje również umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę.

Międzynarodowa ochrona wolności obywatelskich opiera się na trzech filarach, które stabilnie utrzymują dzieło ochrony praw człowieka. Są to:

1. system wewnątrzkrajowy (prawo i system instytucji),

2. system międzynarodowy (system ONZ i systemy regionalne),

3. organizacje pozarządowe

Myśli do przeanalizowania:

"Ujawnić swe wątpliwości - to zawsze jest dozwolone wolnemu człowiekowi." (Georg Christoph Lichtenberg)

"Wolnym jest ten, kto nie został zniewolony przez żadną nikczemność." (Cyceron)

"Człowiek wolny idzie do nieba taką drogą, jaka mu się podoba." (Wolter)

"Podstawą szczęścia jest wolność, a podstawą wolności odwaga." (Tukidydes)

"Porządkowanie świata - cud nadziei"

 Leopold Staff "Nadzieja"

 

Zapragnąłem wyczytać w zodiaku

Swoje losy i dolę żywota,

Alem nigdy nie otrzymał znaku,

Czy się spełni dni moich tęsknota.

 

Po minionych złych deszczach i burzy

Powracają burze i złe deszcze,

Ale ciągle nadzieja mi wróży,

Że to, czego czekam, przyjdzie jeszcze.

 

Zostawiłem drzwi moje otworem,

Bo mam w duszy pewność tajemniczą:

Radość przyjdzie z winogron słodyczą,

Przyjdzie późną jesienią, wieczorem. 

 

Nadzieja jest najcenniejszą towarzyszką życia każdego człowieka. Jest z nami od urodzenia do śmierci. Pomaga widzieć jasne światło w tunelu i odnajdywać sens życia w momentach różnych życiowych zakrętów. Trudno wyobrazić sobie życie bez tego jakże cennego daru. 

Jak postrzegamy, odbieramy, odczytujemy nadzieję? 

- jako oczekiwanie dóbr przyszłych,

- jako przekonanie, że wszystko, co robimy ma sens i doprowadzi nas do obranego celu,

- jako siłę pozwalającą podejmować kroki w kierunku wymarzonego"jutra",

- jako energię pomocną w pracy i wyzwalającą zapał do walki z przeciwnościami i przeszkodami,

- jako uczucie mobilizujące do aktywności i pokonywania własnych słabości,

- jako towarzyszkę w walce o odmianę losu w chwilach trudnych,

- jako rodzaj bajki (bo taką każdy człowiek w sobie nosi), że najskrytsze marzenia się spełnią,

- jako cud umożliwiający wyjście obronną ręką z kłopotów fizycznie niemożliwych do pokonania,

- jako wartość powodująca ruch, rozwój, aktywność,

- jako motor napędowy wszelkich dążeń, starań, wysiłków, wyrzeczeń, poświęceń,

- jako oczekiwanie na szczęśliwą przyszłość,

- jako symbol wiary i siły,

- jako chrześcijańską formę zaangażowania w życie doczesne połączoną z troską o życie wieczne,

- jako rodzaj mobilizacji i refleksji związany z modlitwą, radością, postawą czuwania.

Popularne powiedzenie głosi, że nadzieja jest matką głupich, ale bez niej żyć byłoby bardzo trudno. Zarówno światło słoneczne, jak i nadzieja to dla ludzi całe ich życie: istnienie, oparcie w chwilach trudnych, siła, uczucie, natchnienie, cud, oczekiwanie, bajka. 

Chcemy więc żyć w nadziei, że przed nami wiele pięknych i szczęśliwych dni oraz, że w zdrowiu będziemy mogli spotykać się z ciekawymi ludźmi i odbywać wiele interesujących podróży w różne, niepoznane dotąd zakątki świata. 

Myśli do przeanalizowania:

"Nadzieja jest snem na jawie." (Arystoteles)

"Nadzieja przychodzi do człowieka wraz z drugim człowiekiem." (Dante Alighieri)

"Każdy prowadzi jakąś kalkulację, która nazywamy nadzieją." (Platon)