poniedziałek, 23 grudnia 2019

"Kolędować Małemu"

Teofil Lenartowicz "Mizerna, cicha"

Mizerna, cicha, stajenka licha,
Pełna niebieskiej chwały.
Oto leżący, przed nami śpiący
W promieniach Jezus mały.

Nad nim anieli w locie stanęli
I pochyleni klęczą
Z włosy złotymi, z skrzydła białymi,
Pod malowaną tęczą.

I oto mnodzy, ludzie ubodzy
Radzi oglądać Pana,
Pełni natchnienia, pełni zdziwienia
Upadli na kolana.

Wielkie zdziwienia: wszelkie stworzenie,
Cały świat orzeźwiony;
Mądrość Mądrości, Światłość Światłości,
Bóg - człowiek tu wcielony.

Oto Maryja, czysta lilija,
Przy Niej staruszek drżący.
Stoją przed nami, przed pastuszkami
Tacy uśmiechający.

Święta  Bożego Narodzenia to czas celebrowania radosnej nowiny: oto narodził się Zbawiciel Świata. Wydarzenie świętujemy zwykle tradycyjnie i w rodzinnym gronie (zasiadamy do stołu wigilijnego, dzielimy się opłatkiem, śpiewamy pieśni religijne: kolędy i pastorałki).

Śpiew pieśni bożonarodzeniowych ma szczególne znaczenie:
- opowiadają one prawdziwą historię sprzed wieków,
- przybliżają prawdę o zbawieniu, w którą wierzymy,
- uświadamiają, że Narodzenie Jezusa nadało sens istnieniu na świecie (wielka i głęboka miłość jest potrzebna każdemu człowiekowi i światu),           
 - treść kolęd i pastorałek jest bliska ludziom: prosta, zrozumiała, wzięta z życia,
-  pieśni adresowane są do każdego: prostego i wykształconego, ze wsi i z miasta, młodego i starszego,
-  cechuje je obrazowość przedstawień,
- są melodyjne i radosne,
- niosą pociechę i nadzieję,
- stanowią określony obszar naszej kultury,
- jednoczą ludzi,
- budują wspólnotę i łagodzą obyczaje.

Historia kolęd i pastorałek sięga w polskiej tradycji XIII w. i związana jest z jasełkowymi przedstawieniami organizowanymi w klasztorach.
Większość kolęd napisali poeci amatorzy, żołnierze, organiści kościelni itp. Pisali je także wybitni poeci: np. Franciszek Karpiński, Teofil Lenartowicz, Piotr Skarga.
Współcześnie kolędy i pastorałki tworzą i śpiewają niemal wszyscy piosenkarze, zespoły muzyczne, chóry zawodowe i amatorskie.
Nam, śpiewającym i słuchającym kolęd, towarzyszy świadomość, że utwory przekazują w piękny sposób nieprzemijające wartości moralne, kształcące i ludzkie ( miłość, tradycja, dobro, przebaczenie, zrozumienie innych). Śpiewajmy więc kolędy i pastorałki w okresie bożonarodzeniowym. Niech nas ubogacają ich treści i wzruszają melodie.

Czytelnikom bloga życzę zdrowych i wesołych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego i  pomyślnego Nowego 2020 Roku!

Do zapamiętania:
"Kto śpiewa, dwa razy się modli." (św. Augustyn)
"Muzyka ma koronę w niebie, ale korzenie w ziemi." (Maria Kuncewiczowa)
"Muzyka budzi w sercu pragnienie dobrych czynów." (Pitagoras)
"Jeśli choć raz, w dzieciństwie, kolęda zapadnie w duszę Polaka, towarzyszyć mu będzie zawsze i wszędzie, oderwie go od nędzy i codziennej szarości, przeniesie w inne światy, na obczyźnie da wrażenie ojczyzny." (Hanna Szymanderska)
 


niedziela, 15 grudnia 2019

"Poznawać twórczość noblistki Olgi Tokarczuk"

Edward Lecheta "Mam talent"

mam wiele talentów 
ukrytych w kieszeniach
przepastnych
jak czarne dziury
mam talent do chodzenia
z głową w chmurach
do łapania wiatru we włosy
do liczenia gwiazd nocą
też nie wiadomo po co
do łapania słońca
na gorącym uczynku
mam talent do wypoczynku
od poniedziałku do piątku
do zaczynania od początku
mnóstwo innych talentów
mógłbym wymienić jeszcze
ale mi się nie chce wcale
bo do tego największy mam talent 

Noblistka Olga Tokarczuk jest dla mnie odkryciem - umie patrzeć na otoczenie wieloaspektowo. Przeczytałam jej książkę "Dom dzienny, dom nocny" z przyjemnością. Zachwycił mnie piękny język oraz opisy codziennej rzeczywistości, dostępnej (także) każdemu z nas. Noblistka (w odróżnieniu od zwykłych ludzi) potrafi wyłuskiwać z codzienności te subtelności, których przeciętny człowiek nie dostrzega - i - "malować" za pomocą słów piękne, wielobarwne obrazy, - z "malowaniem" których zwykły człowiek ma/miałby trudności.

Oto kilka cytatów z książki "Dom dzienny, dom nocny". Dla mnie wiele opisów zawartych w książce (nie tylko te przytoczone poniżej) jest niezwykłych i pouczających:

"Jaka to rozkosz, jaka słodycz życia - siedzieć w chłodnym domu, pić herbatę, pogryzać ciasto i czytać. Przeżuwać długie zdania, smakować ich sens, odkrywać nagle w mgnieniu oka sens głębszy, zdumiewać się nim i pozwalać sobie zastygać z oczami wklejonymi w prostokąt szyby. Herbata stygnie w delikatnej filiżance; nad jej powierzchnią unosi się koronkowy dymek, który znika w powietrzu, zostawiając ledwie uchwytny zapach. Sznureczki liter na białej stronie książki dają schronienie oczom, rozumowi, całemu człowiekowi. Świat jest przez to odkryty i bezpieczny."

"... przepływam przez miejsce w przestrzeni i czasie, i jestem sumą właściwości tego miejsca i czasu, niczym więcej.
Jedyna korzyść, jaka z tego wynika, jest taka, że światy widziane z różnych punktów widzenia są różnymi światami. Więc mogę żyć w tylu światach, ile z nich jestem w stanie zobaczyć."

"Kosmicznym instrumentem zbawienia jest ruch obrotowy, i ten wielki, który porusza po orbitach dalekie gwiazdy, zodiak i cały wszechświat, ale też i ten mały, obecny w wytworach ludzi, kołach młyńskich, korbach, zegarach, kołach u wozu, w ucieraniu maku, w lepieniu garnków. Oraz ten najmniejszy, który podobno drga we wszystkich najmniejszych cząsteczkach, z których składa się świat."

"... każdy z nas ma dwa domy - jeden konkretny, umiejscowiony w czasie i przestrzeni; drugi - nieskończony, bez szans na uwiecznienie w architektonicznych planach. ... w obu żyjemy równocześnie."

"Z jakichś względów ludzie nie potrafią wyobrażać sobie końców, nie tylko końców rzeczy wielkich, ale nawet najmniejszych; może samo wyobrażenie sobie czegokolwiek wyczerpuje jakoś rzeczywistość, może ona nie chce być wyobrażana w głowach ludzi, może chce być wolna, jak zbuntowany nastolatek, i właśnie dlatego zawsze jest inaczej, niż można to było sobie wyobrazić."

Czytajmy z uwagą książki Olgi Tokarczuk, poznajmy świat przez autorkę pokazywany, delektujmy się językiem polskim i obrazami malowanymi słowami. Tylko nieliczni posiadają talent doceniony przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk.

poniedziałek, 9 grudnia 2019

"Mieć wrażliwe serce"

Irena Santor "Serce to najpiękniejsze słowo świata"

(...)
Serce to najpiękniejsze słowo świata
Serce to w życiu najcudniejszy skarb
Serce - miłości hymn co w słońce wzlata 
to baśń skrzydlata to szczęście i zaklęty czar

Serce płonący wiecznie w piersiach ogień
Serce to najcudniejszy w życiu skarb
Serce to czyjeś imię takie drogie
To szał i ogień co niebo z ziemią splótł i zwarł
(...)



Nie ma drugiego takiego organu, który by miał tyle znaczeń w sensie fizycznym i duchowym oraz metaforycznym i całkiem dosłownym, jak serce człowieka. Gdy bije - żyjemy. Gdy jest gorące - przepełniają nas uczucia i emocje. Gdy jest szczere - wyrażamy prawdę o sobie. Gdy jest kamienne i nieczułe - ranimy i krzywdzimy. Sercem kochamy i nienawidzimy, w sercu nosimy tęsknotę lub pragnienie zemsty; serce możemy mieć miękkie lub wielkie, dobre lub zimne, albo możemy być w ogóle "bez serca". (w: E.Woydyłło "Buty szczęścia")

Osobiście lubię i chcę mieć kontakt z osobami  o sercu wrażliwym. Ujmują mnie te osoby wieloma przymiotami:
- umieją wnikliwie obserwować otoczenie i dostrzegać w nim rzeczy, zjawiska i sytuacje dla innych często niezauważalne,
- posiadają duże pokłady empatii, dobroci, współczucia,
- umieją otworzyć swoje serce na siebie i innych ludzi,
- znają siebie i przeżywane przez siebie uczucia (złość, wstyd, rozczarowanie, radość, przyjemność, błogość),
- lubią piękno, przyrodę, ludzi - potrafią szukać piękna we wszystkim i nim się zachwycać,
- posiadają wysoko rozwiniętą inteligencję emocjonalną,
- widzą świat szerzej i przeżywają go bardziej,
- tworzą różne scenariusze zdarzeń, przewidują konsekwencje zdarzeń,
- prowadzą bogate życie wewnętrzne: są kreatywne, twórcze, pomysłowe, otwarte na rzeczy nowe, inne, zaskakujące, zadziwiające,
-  są uważne i sumienne, można na nich polegać,
- są krytyczne wobec siebie i wymagające wobec siebie,
- dążą do perfekcji w każdej dziedzinie życia.

Najważniejszym wyróżnikiem osób wrażliwych jest to, że zauważają one człowieka w potrzebie, chcą mu pomóc w sposób dyskretny, elegancki, z poszanowaniem jego godności osobistej, bez robienia wokół swoich"poczynań"szumu medialnego. Takie zachowania mają nieoceniona wartość i oby ich było jak najwięcej. Wśród nas jest przecież wiele osób, które oczekują zauważenia, dobrego słowa, uśmiechu, pomocy duchowej - i - jakże często - pomocy materialnej.

  Uwaga: Własną wrażliwość należy rozumnie kontrolować, by nie popaść w przesadyzm i nadwrażliwość! Wszystkie zachowania odbiegające od normy są źle przyjmowane przez otoczenie i trudne do zniesienia przez samą osobę przesadnie wrażliwą.

Myśli do przeanalizowania:
"Nigdy nie zestarzeje się serce, które kocha." (Sokrates)
"Lepiej modlić się sercem bez słów, niż słowami bez serca." (John Bunyan)
"Dobrze widzi się tylko sercem, najważniejsze jest niewidoczne dla oczu." (Antoine de Saint-Exupery)
"Nie pozwólcie, żeby hałas cudzych opinii zagłuszał wasz własny wewnętrzny głos. I najważniejsze - miejcie odwagę kierować się sercem i intuicją."(Steve Jobs)

 

poniedziałek, 2 grudnia 2019

"Mieć szacunek dla Ziemi"

Andrzej Knapik "Ziemia"

To nasza ziemia - 
Kula olbrzymia
Mieszkamy na niej
Mocno nas trzyma
I leci z nami w przedziwny sposób
Przez czarną zimną przestrzeń Kosmosu

 Zmiany klimatyczne i ich negatywne skutki skłaniają ludzi do myślenia o Ziemi, wdrażania procedur pozwalających zatrzymać ocieplanie się klimatu i troski o zachowanie Błękitnej Planety w dobrym stanie dla przyszłych pokoleń. 

 Cechy planety Ziemia w Układzie Słonecznym:
- jest jedną z planet krążących wokół gwiazdy zwanej Słońcem,
- jest skalistym ciałem niebieskim zbudowanym głównie z krzemianów i metali,
- jest trzecią planetą od Słońca i jedyną, na której istnieje życie,
- skorupa ziemska, czyli warstwa wierzchnia naszego ciała niebieskiego, jest cieńsza pod oceanami, a grubsza pod kontynentami,
- 71% całkowitej powierzchni naszego globu stanowią morza i oceany, a tylko 29% powierzchnie lądowe,
- atmosfera bogata jest w tlen, co sprzyja życiu na Ziemi.

Czym Ziemia zachwyca zwykłych ludzi?
- bogactwem wszystkiego, co daje życie, wolność, rozwój,
- możliwością obserwowania w pogodny wieczór mrowia mrugających gwiazd,
- różnorodnością klimatyczną i różnorodnością form życia,
- ciekawymi sposobami przystosowania się roślin i zwierząt do panujących warunków atmosferycznych i środowiskowych,
- pięknymi wschodami i zachodami słońca,
- kwiatami na polach, łąkach, i w ogrodach,
- ogromnymi i niezbadanymi przestrzeniami oceanów i mórz,
- wymagającymi i nieprzyjaznymi człowiekowi pustyniami i górami, (...)

Można byłoby długo wyliczać to, co zachwyca, ale nie o to chodzi. Wniosek jest jeden: o bogatą i piękną Ziemię musimy wszyscy dbać - nie zanieczyszczać jej, troszczyć się o świat flory i fauny, nie  degradować środowisk przyrodniczych, nie prowadzić gospodarki rabunkowej... . Ziemia bez nas będzie istnieć, ale my, ludzie, bez niej nie. 

  Myśli do przeanalizowania:
"Piękno Ziemi jest największym pięknem ziemi." (Johann Heinrich Pestalozzi)
"Pokój na Ziemi nie może być osiągnięty bez pokoju z przyrodą." (Anonim)
"Z orbity ziemia jest piękna, błękitna, widać wszystko w cudownych kolorach." (Mirosław Hermaszewski)
"Ziemia nigdy nie oddaje bez procentu tego, co otrzymała." (Cyceron)
"Ziemia jest wielkim uśpionym zwierzęciem. Żyje w czasie, którego nie rozumiemy." (Olga Tokarczuk)
"Mowa ziemi jest podobna do mowy miłości - ziemia także przemawia w ciszy. Skąd bierze się to przymierze między zakochanymi i umierającymi a ziemią? Płynie ono z pokrewieństwa ciszy." (Józef Stanisław Tischner)