niedziela, 28 lutego 2021

"Porządkowanie świata - wyrażanie niewyrażalnego"

 Juliusz Słowacki "Beniowski" fragm.

Chodzi mi o to, aby język giętki

Powiedział wszystko, co pomyśli głowa:

A czasem był jak piorun jasny, prędki,

A czasem smutny jako pieśń stepowa,

A czasem jako skarga nimfy miętki,

A czasem piękny jak aniołów mowa...

Aby przeleciał wszystko ducha skrzydłem.

Strofa winna być taktem, nie wędzidłem.

 Niewyrażalny - znaczy: nie mogący być wyrażony słowami. Niewyrażalny - czyli nie wyrażony w pełni. Istnieją w języku/ językach obszary myśli, emocji, doznań, sytuacji, które trudno opisać słowami. Wiemy, że świat składa się z mnogości różnych zjawisk i wielorakości cech opisujących te zjawiska. Ciągle poszukujemy sposobów adekwatnego opisywania zarówno zjawisk, jak i ich  cech.

Oto przykładowa lista sytuacji i zjawisk trudnych do opisania:

- milczenie i cisza,

- pogranicze wiedzy i wiary,

- pogranicze znanego i nieznanego,

- przełożenie efektu malarskiego na muzyczny, muzycznego na literacki, literackiego na rzeźbiarski itp.,

- zjawisko wyrażalności w jednym języku naturalnym trudne do przełożenia na inny taki język,

- zjawisko żywiołów i ich nieprzewidywalności,

- przeżywane doznania emocjonalne,

- głoszone racje ideologiczne,

- wrażenia zmysłowe (węchowe, słuchowe, smakowe, dotykowe),

- artystyczny opis bieżącej rzeczywistości. 

Bywa, że wyrażalność i niewyrażalność zamieniają się miejscami, bo nagle pojawia się nowe słowo, które to "coś" nazywa, ale (na ten moment) jest ono tylko neologizmem (słowem utworzonym przez autora na potrzeby konkretnego opisu). Warto jeszcze zauważyć, że istnieje możliwość budowania informacji z okruchów informacji składanych w całość - i ta opcja językowa pozwala często wyrażać niewyrażalne.

 Myśli do przeanalizowania: 

"Muzyka po milczeniu, najlepiej wyraża to, co niewyobrażalne." (Alous Huksley)

"Tylko poezja potrafi wyrazić niezdolność człowieka do uchwycenia sensu naszego przejścia przez tę ziemię." (Bernard Minier)

"Wolność nie jest rzeczą, którą można dostać w prezencie." (Ignazio Silone)

"Miłość jest cudem, który zawsze może się zdarzyć." (Marie von Ebner-Eschenbach)

"Dyktatura jest najpełniejszą postacią zazdrości." (Curzio Malaparte)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz