"Myśleć i działać ekologicznie"

Szkolna rymowanka ekologiczna:

Lasy, drzewa, kwiaty, łąka -
to natury jest skarbonka.
Nie śmieć, nie truj,
nie brudź rzek.
Masz przed sobą cały wiek!!!

Ekologia, to najkrócej mówiąc, codzienne funkcjonowanie człowieka w sposób uwzględniający przyrodę i szanujący jej prawa.

Zasady istnienia człowieka w świecie przyrody ożywionej i nieożywionej są następujące:
1. widzieć świat jako całość - wielką wspólnotę niezliczonych istot, powiązanych ze sobą na wiele sposobów,
2. wiedzieć, że każda forma życia jest wyjątkowa i spełnia ważną rolę w przyrodzie,
3. mieć świadomość, że człowiek jest integralną częścią przyrody,
4. mieć szacunek dla życia we wszelkiej postaci,
5. znać prawa rządzące światem żywym. Według Commonera brzmią one tak:
- Każda rzecz jest powiązana z wszystkimi innymi rzeczami.
- Każda rzecz musi się gdzieś podziać.
- Przyroda wie najlepiej.

 Ekologia jest dziedziną interdyscyplinarną. Obejmuje wszystkich ludzi i każdą dziedzinę życia. Wychodzi z założenia, że każdy człowiek może dla przyrody zrobić tyle dobrych rzeczy, ile wykonuje czynności w życiu.

Żyć w zgodzie z naturą to:
- do sklepu chodzić z płócienną torbą, przyjazną środowisku,
- używać reklamówek biodegradowalnych, rozkładających się pod wpływem światła, bakterii i grzybów (jeżeli takie są dostępne),
- segregować śmieci (podział odpadów na papier, szkło, metal i plastikowe butelki typu PET oraz bioodpady - kolorowe pojemniki/worki ułatwiają segregację, a docelowo usprawniają utylizację i odzysk odpadów),
- oszczędzać wodę na co dzień (używać jej tylko tyle, ile potrzebujemy; zakręcać kurki, wymieniać zużyte uszczelki na nowe, nie zanieczyszczać zbiorników wody; zagospodarowywać deszczówkę),
- oszczędzać energię elektryczną (wprowadzać nowoczesne sprzęty kuchenne, gasić światło, gdy wychodzimy z pomieszczenia, używać żarówek energooszczędnych),
- spożywać ekologiczną żywność tzn. rośliny, chleb, soki, itp. produkowane w sposób naturalny i przechowywane bez udziału utrwalaczy chemicznych.

Ekologiczne myślenie i działanie to jedynie słuszne zachowanie w sytuacji zagrożeń wynikających z zanieczyszczania środowiska, powodujących obserwowaną zmianę klimatu. Świadomość ludzi i ich samodyscyplina może przyczynić się w nieodległym czasie do poprawy istniejącego stanu rzeczy w świecie przyrody, którego jesteśmy znaczącą cząstką.

Hasła ekologiczne warte zapamiętania i upowszechnienia:
"Ekologicznie, znaczy logicznie."
"Myśl globalnie, działaj lokalnie."
"Nie wyrzucaj śmieci jak leci."
"Gdy woda jest czysta, ryby tańczą twista."

"Świętować"

"Wszystko ma swój czas..." (Stary Testament, Księga Eklezjastesa 3, 1-8)

Wszystko ma swój czas...

Jest czas rodzenia i czas umierania,

Czas sadzenia i czas wyrywania tego, co zasadzono,

Czas zabijania i czas leczenia,

Czas burzenia i czas budowania,

Czas płaczu i czas śmiechu,

Czas zawodzenia i czas pląsów,

Czas rzucania kamieni i czas ich zbierania,

Czas pieszczot cielesnych i czas wstrzymywania się od nich,

Czas szukania i czas tracenia,

Czas zachowania i czas wyrzucania,

Czas rozdzierania i czas zszywania,

Czas milczenia i czas mówienia,

Czas miłowania i czas nienawiści,

Czas wojny i czas pokoju."

W życiu jest na wszystko czas: na sen, naukę, pracę, modlitwę, myślenie, taniec, śpiew, podróże, i ... świętowanie.

Świętowanie jest trwałym elementem kultury społeczeństw, przestrzenią wychowawczą i sposobem wyzwalania potencjału twórczego ludzi. Jest potrzebne do zdystansowania się od codzienności, bycia w gronie osób uczestniczących w celebracji, podkreślenia uroku "przedmiotu" świętowania. Służy refleksji i podsumowaniom, sprzyja odpoczynkowi i nabieraniu świeżości, nowemu spojrzeniu na zagadnienie, daje siłę do dalszej pracy, wyzwala pozytywne emocje, służy integracji.
Celebracja może obejmować święta rodzinne, zawodowe, kościelne, narodowe i okoliczności związane z sukcesami w różnych dziedzinach życia i twórczości.

Co nam daje świętowanie?
- poczucie sensu istnienia i działania,
- konieczność przypomnienia wartości i norm etycznych związanych z okolicznością,
- konieczność wypunktowania sytuacji ważnych dla świętowania,
- konieczność znalezienie odpowiedniego miejsca i czasu,
- możliwość logicznego uporządkowania zdarzeń będących przedmiotem świętowania,
- możliwość nadania uroczystości artystycznej oprawy i uroczystego charakteru,
- możliwość przeżycia niecodziennych emocji,
- możliwość uczestniczenia w zachowaniach i rytuałach integrujących ludzi,
- możliwość pielęgnowania i tworzenia kultury lokalnej i całego społeczeństwa,
- możliwość dzielenia się wrażeniami, spostrzeżeniami i obdarowywania się prezentami.

Świętując dostarczamy sobie i środowisku okazji do krytycznego spojrzenia na przeszłość, dokonania wnikliwej oceny teraźniejszości oraz stworzenia pretekstu do wybiegnięcia myślami w przyszłość.
Celebracja jest też okazją do zmobilizowania siebie i otoczenie do uroczystego zamknięcia ważnego dla nas tematu, poszukiwania w przedmiotowym zdarzeniu sensu i piękna, dzielenia się przeżywanym szczęściem i innymi osobami, bycia w kręgu ludzi posiadających określoną tożsamość i wyznających określone wartości.

Myśli do przeanalizowania:
"Nie ma nic złego w świętowaniu sukcesu, ale ważniejsze jest wyciągnięcie nauki z porażki." (Bill Gates)
"W życiu jest dokładnie tyle szczególnych okazji, ile się zdecydujesz świętować." (Robert Brault)
"Świętuj to, co chciałbyś w większym stopniu oglądać." (Tom Peters)
"Im bardziej chwalisz i świętujesz swoje życie, tym więcej w życiu jest do świętowania." (Oprah Winfrey)

"Podejmować kształcenie ustawiczne"

Jan Brzechwa "Nowy rok szkolny" (fragm.)

Być starszym to marzenie dzieci,
A przecież czas tak szybko leci,
Mija godzina za godziną,
Nim się spostrzegłeś rok upłynął!
I nowa bije już godzina,
Nowy rok szkolny się zaczyna,
Już czeka szkoła i koledzy,
I w książkach zasób nowej wiedzy. (...)

Idę przez gwarne korytarze,
Widzę coraz to nowe twarze,
A oto dawny mój kolega,
Już mnie zobaczył, już podbiega.
- Gdzie byłeś w lecie? Zbierasz znaczki?
- Czy masz już swoje miejsce w szatni?
- Patrz, nauczyciel jakiś nowy?
Ach, te okrzyki, te rozmowy...
Ale wybiła już godzina.
Dzwonek! Rok szkolny się zaczyna.
Znów dni popłyną pracowite
Nad książką szkolną, nad zeszytem...
Życzę wam wszystkim na początek
Szkolnego roku samych piątek!

Wspomnienia lat szkolnych są zawsze miłe i emocjonalne. Szkoła uczy pracy nad sobą, współpracy koleżeńskiej i determinacji w poszukiwaniu i przyswajaniu wiedzy. A potem jest już życiowa samodzielność, w której trzeba się odnaleźć i w rozumny sposób prowadzić własne życie każdego dnia.
Na rynku pracy samo zdobycie wykształcenia, nawet na poziomie wyższym, nie jest gwarantem znalezienia pracy. Pracodawcy wciąż wysoko cenią chęć podejmowania przez pracowników wyzwań i wychodzenia poza schematy. Taka postawa jest możliwa wtedy, gdy pracownik posiada  umiejętność analizowania na bieżąco zdarzeń i zajmowania krytycznego stosunku wobec tematów i wątków obserwowanych na co dzień. Uczenie się  "na własną rękę" wynika więc ze świadomości konieczności posiadania konkretnej wiedzy (uczymy się tego, co uważamy za celowe i potrzebne) niezbędnej do rozwiązania bieżących problemów.

Inne powody, dla których kształcimy się ustawicznie to:
- chęć oswajania nowości i postępu we współczesnym świecie,
- potrzeba utrzymywania na zadowalającym poziomie swojej ciekawości poznawczej i zdolności intelektualnych,
- dbałość o dobrą kondycję fizyczną i psychiczną,
- potrzeba podnoszenia własnej kreatywności i innowacyjności,
- posiadanie wiedzy umożliwiającej radzenie sobie w trudnych sytuacjach życiowych,
- zdobywanie wiedzy dla przyjemności posiadania wiedzy,
- ochota na dobre funkcjonowanie w grupie towarzyskiej i w społeczeństwie.

Ustawiczne kształcenie pozwala człowiekowi myśleć i działać samodzielnie, niezależnie od innych i wykazywać się inicjatywą. Warto mieć tego świadomość, zabiegać o wiedzę, ciągle wiedzę odkrywać, rozszerzać i pogłębiać.

Myśli do przeanalizowania:
"Podstawowa siłą pedagogiczną jest dom rodzinny." (Fiodor Dostojewski)
"Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia." (Seneka Młodszy)
"Szkoła doświadczenia kosztuje, ale żadna inna nie potrafi lepiej wykształcić." (Benjamin Franklin)
"Wykształcenie to nic innego jak podnoszenie estetyki wnętrza." (Ryszard Podlewski)
"Żeby napisać jedno własne zdanie, trzeba przeczytać tysiące cudzych." (Ryszard Kapuściński)

"Oglądać i podziwiać ogrody"

Ireczek "Ogrody, ogrody..."

Ogrody, ogrody, zielone azyle,
tu dzień twój zmęczony przysiądzie na chwilę,

tu w cieniu altany jest pora dla zdrowia,
prostują się sprawy w tym gąszczu listowia.

Kamienna ławeczka ma miejsce dla ciebie,
tu rybka ci złota pomoże w potrzebie,

tu koper, maciejka i krzaczek lawendy
otulą ci zmysły, ukoją ci nerwy.

Tu zapach trawnika ściętego wieczorem
napełni ci piersi zielonym kolorem.

Ogrody, ogrody jak barwne motyle,
świat z bajek dziecięcych wyjęty na chwilę,

gdy raz zauroczy cię swoim oddechem
poczujesz, jak stajesz się innym człowiekiem.

Tu czas się zatrzymał i spokój zamieszkał,
tu szczęście odnajdziesz na grządkach i ścieżkach.

Wędrując po okolicy zwracam uwagę na ogrody przydomowe i przydomowe ogródki kwiatowe. Przyglądam się im, zachwycam się nimi, fotografuję rośliny, które według mnie, są najpiękniejsze. I zadaję sobie pytanie: w czym zawiera się urok i magia tego, oglądanego tu i teraz, ogródka?

Są ogrody różne: nowoczesne, minimalistyczne, rezydencjonalne, swobodne, jednobarwne, kolorowe.... Wszystkie są piękne. Moją uwagę najbardziej przykuwają jednakże ogrody rustykalne, wiejskie, bo zawierają nutę swobody, wolności, tradycji. Bo jest w nich coś (dla mnie) bardzo ważnego: wspomnienie przeszłości, prostota, szacunek dla normalności, miejsce dla każdego, poczucie współistnienia świata przyrody i szacunek dla tegoż świata.

Rośliny kwiatowe, które mnie zachwycają i wzruszają zarazem to rośliny starodawne, od zawsze występujące w ogródkach wiejskich. Należą do nich: malwy, rumianki, łubiny, lwie paszcze, dalie, maki, kosmosy, lawenda, cynie, słoneczniki, floksy, lewkonie, piwonie, nagietek lekarski, aksamitki, marcinki,... .
Co w ogóle może zachwycać człowieka emocjonalnego w ogrodach kwiatowych i nie tylko?
- pomysł na zagospodarowanie posiadanej przestrzeni,
- znajomość roślin i ich wymagań biologicznych,
- zastosowany dobór kolorystyczny roślin,
- umiejętność stworzenia przyjaznej strefy wypoczynkowej,
- upór twórczy autora "dzieła" i sposób poszukiwania piękna w swoim najbliższym otoczeniu,
- umiejętność "malowania żywych obrazów".

"Piękne ogrody kwiatowe są jak obrazy mistrzów, które przez wzrok przemawiają do duszy i są jednocześnie jak muzyka, która mija: symfonia trwająca od wiosny do jesieni.: (Bronisław Gałczyński)

Myśli do przeanalizowania:
"Człowiek potrzebuje do życia ogrodów i bibliotek." (Cyceron)
"Zawsze znajdą się kwiaty dla tych, którzy chcą je obejrzeć." (Henri Matisse)
"Kiedy w ogrodzie zwiędły już wszystkie kwiaty - i chwasty wydaja się być urocze." (Sokrates)
"Nie miej wątpliwości: chwasty wygrają. Ostatni ruch zawsze należy do Natury." (Robert Michael Pyle)

"Prowadzić życie towarzyskie"

Czesław Miłosz "Spotkanie"

Jechaliśmy przed świtem po zamarzłych polach
Czerwone skrzydło wstawało, jeszcze noc.

I zając przebiegł nagle tuż przed nami,
A jeden z nas pokazał go ręką.

To było dawno. Dzisiaj już nie żyją
Ni zając, ani ten, co go wskazywał.

Miłości moja, gdzież są, dokąd idą
Błysk ręki, linia biegu, szelest grud -
Nie z żalu pytam, ale z zamyślenia.

Życie towarzyskie to m.in. bywanie ze znajomymi i przyjaciółmi, spotkania okolicznościowe i tematyczne, wspólne spacery i wycieczki, uprawianie ulubionych sportów, udział w spotkaniach tanecznych, literackich; aktywność w klubach dyskusyjnych, twórczych i innych.

Istotne elementy towarzyskiego sposobu życia to:
- chęć angażowania się w czynności o charakterze społeczno-kulturalnym,
- dysponowanie czasem wolnym (spotkania powinny odbywać się w miarę regularnie, a czas spotkań powinien być wykorzystywany optymalnie - z korzyścią dla wszystkich uczestników ),
- posiadanie pewnej ilości gotówki pozwalającej uiszczać należności organizacyjne,
- potrzeba i chęć korzystania z dostępnych dóbr materialnych,
- potrzeba i chęć bycia aktywnym w różnych sferach życia społecznego
- potrzeba dbałości o wygląd oraz własne zdrowie fizyczne i psychiczne,
- określony - pozytywny stosunek do wartości ogólnospołecznych,
- gotowość "chwytania" nadarzających się okazji i okoliczności towarzyskich.

Walory życia towarzyskiego:
- pozostawanie w ciągłych relacjach międzyludzkich chroni nas przed izolacją i samotnością (te stany zdecydowanie nie służą zdrowiu człowieka),
- ludzie zaangażowani społecznie przez cały czas ćwiczą swoje zdolności poznawcze: myślenie, pamięć, mowę. Ćwiczenia te sprzyjają tworzeniu się w mózgu nowych połączeń nerwowych, a tym samym lepszej pracy mózgu. W starszym wieku zapobiegają także demencji starczej.
- potrzeba towarzystwa jest jedną z podstawowych potrzeb biologicznych: człowiek ze swej natury jest istotą społeczną i dobrze funkcjonuje w kontakcie z innymi osobami.
- podczas kontaktów towarzyskich uwalniają się duże ilości hormonów szczęścia - endorfin, a one wyzwalają poczucie sensu życia, zadowolenia, spełnienia, radości,
- prowadząc bogate życie towarzyskie możemy w trudnych sytuacjach życiowych liczyć na wsparcie, pomoc, akceptację ze strony osób zaprzyjaźnionych,
- pozostając w kontaktach z ludźmi chronimy się przed stresem i depresją,
- w grupie jest nam łatwiej realizować własne cele, marzenia i przedsięwzięcia. Człowiek w grupie staje się bardziej prężny, kreatywny i mobilny.
Mając na względzie przytoczoną argumentację - nie strońmy od towarzystwa. Zabiegajmy o ludzi i o  rozwojowe relacje z ludźmi. Poszukujmy kontaktów odpowiadających naszym potrzebom, zainteresowaniom i gustom!

Do przemyślenia:
"Człowiek zawsze może wstąpić na lepszą drogę - póki żyje." (Henryk Sienkiewicz)
"Czymże jest życie, jeśli nie szeregiem natchnionych szaleństw? - Trzeba tylko umieć je popełniać! A pierwszy warunek: nie pomijać żadnej sposobności, bo nie zdarzają się co dzień." (George Bernard Shaw)
"Nie pytaj siebie, co potrzeba światu. Zapytaj się, co ożywia ciebie, i idź, zrób to, ponieważ światu potrzeba ludzi żywych." (Gil Bailie)
"Nasze życie jest takim, jakim uczyniły je nasze myśli." (Marek Aureliusz)

"Iść w stronę słońca"

Zespół Dwa Plus Jeden "Iść w stronę słońca"

Iść, ciągle iść w stronę słońca
W stronę słońca, aż po horyzontu kres
Iść ciągle iść - tak bez końca
Witać jeden przebudzony właśnie dzień
Wciąż witać go, jak nadziei dobry znak
Z ufnością tą, z jaką pierwszą jasność odśpiewuje ptak

Iść , ciągle być w tej podróży
Którą ludzie prozaicznie życiem zwą
Iść, zawsze iść jak najdłużej
Za plecami mieć nadciągającą noc
Z najprostszych słów swój poranny składać wiersz
W kolorach dwóch raz zobaczyć to, co niewidzialne jest

Iść, ciągle iść,...

Podążać w stronę słońca to:
- maszerować w kierunku (życiodajnego) światła,
- zachwycać się słońcem pozostającym w różnych stadiach jego dziennej wędrówki po niebie,
- kontemplować wschody i zachody,
- wypatrywać niepowtarzalne zjawiska, widoczki, scenki,
- szukać kontrastów, załamań światła, odbić promieni, cieni,
- dostrzegać piękno i urok chwili w określonych okolicznościach przyrody,
- przyglądać się słońcu wychylającemu się spoza chmur oraz prześwitującemu przez gałęzie drzew i szczeliny itp.,
- zauważać ład i porządek nadawany dniom przez słońce,
- oglądać wpływ światła na zachowanie roślin, zwierząt, ptaków,
- zachwycać się zmianami pór roku,
- eksperymentować z fotografią,
- eksperymentować z wydolnością organizmu przy różnym nasłonecznieniu,
- opalać się nie narażając organizmu na oparzenia słoneczne,
- podziwiać świat i siebie,
- brać udział w wycieczkach krajoznawczych, przejażdżkach rowerowych, spacerach (każda forma aktywności dostarcza innych doświadczeń i spostrzeżeń),
- oglądać słońce odbite w wodzie i scenki tworzące się w wodzie wskutek oświetlania obiektów.
(...)
W słońcu rodzą się dobre myśli i pozytywne uczucia. Słońce może więc być natchnieniem dla różnorodnej twórczości (malowanie, muzykowanie, pisarstwo, czytelnictwo, kucharstwo, praca w polu i ogrodzie...). Może też nieść emocje romantyczne. Szczególnie klimatyczne są wieczory i poranki.

Cytaty do przemyślenia:
"Trwaj tylko w słońcu, bo nic pięknego nie rośnie w ciemności." (Friedrich Schiller)
"Miłość wśród cnót jest jak słońce wśród gwiazd: udziela im blasku i piękna." (św. Franciszek Salezy)
"Zachody słońca są dowodem na to, że cokolwiek się zdarzy, każdy dzień może zakończyć się pięknie." (Kristen Butler)
"Co jest prawdą w świetle lampy, nie jest prawdą w świetle słońca." (Joseph Joubert)
"Wiedza jest drugim słońcem dla tych, którzy ją posiadają." (Heraklit z Efezu)

"Szukać sensu życia"

Ellan "Sens życia" 

Smutek z radością się przeplata
Tak mijają: dni, miesiące, lata.
Plany, marzenia, wspomnienia
Są istotą naszego istnienia.

Miłość, tęsknota i jej cierpienie
Dla wielu to tylko marzenie.
Choć miłować wolno jest każdemu
To los poskąpił tego daru - niejednemu.

Miłością trzeba dzielić się jak chlebem.
Dla tej miłości trzeba umieć oddać siebie.
W niej nasz początek i nasz kres.
To ona nadaje naszemu życiu sens.

Każdy człowiek zastanawia się nad swoim życiem i zadaje sobie codziennie wiele różnych pytań. Wśród nich są też takie: czym jest sens życia? kiedy życie ma sens? czy moje życie ma sens? w czym upatruję sensu? co mogę zrobić, by nadać mojemu życiu większy sens?
Szukanie sensu życia jest dostrzeganiem znaczenia przeżywanych uczuć i podejmowanych działań. Jest więc odkrywaniem tego, co jest (dla mnie) ważne, co najważniejsze. Jest też układaniem kolejnych dni w taki sposób, by było w nich miejsce i czas na podążanie za wartościami.
Co ludzkiemu życiu może nadawać sens?
- zadowolenie ze zdrowia fizycznego i psychicznego,
- zadowolenie z pozostawania w łączności z otoczeniem (węższym, szerszym),
- świadomość obranych celów,
- posiadanie programu na życie,
- możliwość codziennego zaspokajania potrzeb (pożywienie, praca, przyjemności, miłość, dobro, piękno),
- posiadanie rodziny i dobre relacje rodzinne,
- pomoc innym ludziom (dzielenie się z nimi dobrami i dobrocią),
- duchowość (szukanie swojej życiowej drogi w wierze, powołaniu, przeznaczeniu),
- pomyślność w realizacji zamierzeń i odnoszone na tej niwie sukcesy,
- udział w życiu społecznym (działanie na rzecz większej liczby osób),
- posiadane pasje, hobby... .
Sens jest ukryty głęboko w nas. Może nim być praca, druga osoba, nauka, twórczość, przyjemności wynikające z zainteresowań, pomoc ludziom w potrzebie, działalność na rzecz społeczności lokalnej, itp. To my definiujemy "rzeczy", które mają dla nas wartość i nadają naszemu życiu sens. Wszystko jest w naszej głowie. Szukanie sensu życia to odpowiadanie sobie na pytania i ustalanie priorytetów w hierarchii ważności podejmowanych działań.

Myśli do przeanalizowania:
"Są dwie drogi, aby przeżyć życie. Jedna to żyć tak, jakby nic nie było cudem. Druga to żyć tak, jakby cudem było wszystko." (Albert Einstein)
"Ze świata każdy ma tyle, ile sobie weźmie." (Lew Tołstoj)
"Jesteśmy tym, co w swoim życiu powtarzamy. Doskonałość nie jest jednorazowym aktem, lecz nawykiem. (Arystoteles)
"Nie można pytać życia o sens, można mu tylko samemu sens nadać." (Romain Gary)