"Rozumieć samotność i jej doświadczać"

Ewa Lipska "Nieprecyzyjny opis samotności"

Nie umeblowana pustynia,
Nieskładany skrypt myśli,
Neurotyczny zachód słońca,
Słuchawka wisząca nad przepaścią.

Poza astmatyczną herbatą
nie da się już więcej nic zrobić.



Wyłączam z rozważań wszelkie stany chorobowe. Pragnę skupić się na pozytywnych stronach samotności z wyboru i dostrzec potrzebę i zalety takiej właśnie samotności.

Człowiek jest z natury istotą społeczną, a więc powinien pielęgnować i rozwijać swoje dwa światy, tj. swój świat wewnętrzny i zewnętrzny. Jeżeli kontroluje i rozwija równolegle obydwa światy - jest dobrze. Gorzej, gdy wystąpi nierównowaga. Jeżeli koncentruje się tylko na działaniach w świecie zewnętrznym - wchodzi w świat pustki i bezsensu; jeżeli zaniedbuje swój świat wewnętrzny - doświadcza poczucia braku sensu istnienia, braku porządku, braku hierarchii wartości,  braku priorytetów w wyborze ważnych dla siebie zadań.

W świecie konsumpcyjnym człowiekiem sterują czynniki zewnętrzne. Wmawiają nam, że liczy się tylko cywilizacja masowości, produkcja, konsumpcja, masowy przekaz informacji oraz treści na bieżąco wypełniające świat zewnętrzny. Nie mówią prawie wcale o potrzebie pielęgnowania osobowego świata wewnętrznego. Posiadanie bowiem przez nas własnego świata jest podstawą  naszej autonomii, niezależności. A jeżeli jesteśmy świadomi siebie i niezależni to nie chcemy podporządkowywać się nieakceptowanym przez siebie układom rzeczy, ludzi, celów czy ambicji - nie chcemy być chorągiewkami na wietrze, pokazującymi zawsze "skąd wieje wiatr".

Czemu więc służy okresowa samotność z wyboru?
- jest rozmową z samym sobą - w ciszy i milczeniu poszukujemy porządku w głębi duszy;
- pozwala nam ujrzeć siebie w prawdzie;
- pozwala nam ocenić zakres własnej samodzielności w myśleniu, refleksji i działaniu;
- jest koniecznym warunkiem twórczości - doskonałość dzieł zewnętrznych jest odbiciem poziomu świata wewnętrznego ich twórcy;
- jest indywidualnym poszukiwaniem wartości i sensu istnienia,
- jest osobistym doświadczeniem, do którego nikt nie ma dostępu - jest prywatnym i bardzo osobistym światem  refleksji, rozumu, emocji, wartości.

Doświadczanie samotności czyni nas osobami świadomymi, niezależnymi, wrażliwymi i twórczymi. Potwierdzają to także refleksje cytowanych poniżej autorów:
"Jeżeli jestem sam w lesie, nie może mnie spotkać żadna podłość, nie mogę usłyszeć kłamstwa ani świstu bata." (Ryszard Kapuściński)
"Im wyższy postawisz sobie cel, tym bardziej będziesz samotny." (Ryszard Kapuściński)
"Boimy się samotności, bo stawia nas twarzą w twarz ze sobą." (Wojciech Eichelberger)
"Samotność jest dla umysłu tym, czym dieta dla ciała." (Luc de Vauvenargues)
"Ludzie czują się naprawdę braćmi tylko wtedy, gdy usłyszą się nawzajem w ciszy rzeczy poprzez samotność." (Miguel de Unamuno)