"Oglądać murale i znać ich przesłanie"

"Sztuka uczy dostrzegać więcej. Każe się dziwić, przygotowuje tysiące niespodzianek i zdumień. Odkrywa nam, że codzienność, z którą oswoiliśmy się, jest daleko bogatsza, niż przypuszczamy. Oczywiście, że trzeba zdobyć się na pewien wysiłek wyobraźni i oczu, żeby ta sama ulica, którą chodzimy do pracy, zależnie od pory dnia i światła, wydawała nam się wciąż ulicą nową. Ale jeśli dojdziemy do tego rozbudzenia wrażliwości, a ułatwić to może kontakt z dziełami sztuki, czekają nas niespodziewane zachwyty i przygody." (w: "Człowiek-historia-sztuka-podróże", Książnica Pomorska, Szczecin 2002)

Czym jest sztuka ulicy?
To wszelkiego rodzaju działania artystyczne, które dzieją się w przestrzeni publicznej i wpisują się w tę przestrzeń - oraz - pozostają w niej przez określony lub nieokreślony czas. Sztuka ulicy dostępna jest każdemu przechodniowi - często go zaskakuje, zadziwia; bywa niekonwencjonalna oraz kontrowersyjna. Stanowi element debaty publicznej - ma wywołać  dyskusję uwzględniającą różnorodność poglądów. Jest oddolnym, niecenzurowanym, nieoficjalnym, pozaklasowym głosem w debacie publicznej.

Murale to jedna z form sztuki ulicy. Są dużych rozmiarów malowidłami zajmującymi najczęściej całą ścianę budynku. Zazwyczaj znajdują się w wielkich, industrialnych przestrzeniach, na blokowiskach dużych miast, na kamienicach. Mają za zadanie upamiętniać zdarzenia historyczne i artystyczne. Coraz częściej powstają na zamówienie przedsiębiorców i pełnią funkcję reklamy.

Murale reklamowe zyskały popularność w Polsce w latach 60. XX w. - zdobiły ślepe ściany kamienic. Po upadku komunizmu przestały się cieszyć popularnością.
Od 2009 roku zauważamy duże zainteresowanie muralami artystycznymi. Za ich "złotą epokę" w Polsce uznaje się lata 2010-2013 i od tego czasu ciągle trwa na nie moda.
W większych miastach organizowane są festiwale malarstwa ulicznego. Ukształtowała się też lista krajowych muralistów obsługujących  zarówno festiwale, jak i zlecenia.

Dlaczego należy znać lokalizację, treść i wymowę murali w najbliższej okolicy?
Bo wypada wiedzieć:
- jakie są trendy filozoficzne i ideowe pomysłodawców?
- jakie tematy są lokalnie ważne, preferowane, i dlaczego?
- kto jest pomysłodawcą, sponsorem i wykonawcą konkretnego murala?
- jaka historia kryje się za zdarzeniami podsuwanymi w wypowiedziach obrazowych?
- jakie jest moje zdanie na tematy zasygnalizowane w muralach?
- ile, i jakie murale są w mojej okolicy?
- czy są to murale historyczne, artystyczne, reklamowe, przedstawiające przyszłościowe myślenie o rozwoju miasta, etnomurale czy ekomurale?

Dobrym ukierunkowaniem do oglądania murali mogą być zdania wypowiedziane przez znawców sztuki. Oto one:
"Sztuka przynosi nam dowód, że istnieje coś innego niż nicość." (Marcel Proust)
"Malowidło i rzecz nigdy nie są tym samym." (Pablo Picasso)
"Sztuka jest po to, by niepokoić. Wiedza umacnia." (Georges Braque)
"Pierwszym obowiązkiem artysty jest opanowanie rzemiosła." (Rudyard Kipling)