"Znać istotę sztuki"

wrobel "Artyści"

Obydwaj głowa pracują,
Choć profesja nie ta.
Jednakowo piękno czują,
Malarz i poeta.

Jeden piękno kreśli słowem,
A drugi kolorem.
Obaj artyści być mogą
Romantyka wzorem.

Blisko, obok siebie żyją,
Malarz i poeta.
Razem palą, czasem piją,
Choć już głowa nie ta.

Gdy ogarnia ich podnieta,
Każdy wenę czuje.
Wtedy pisze pan poeta 
A malarz maluje.

Istotą sztuki są dzieła. Mogą one reprezentować: sztuki plastyczne, muzyczne, filmowe, literackie, rzemieślnicze i inne.
Wszystkie pełnią wiele funkcji: porozumiewanie się artysty z odbiorcą; wywoływanie u odbiorcy określonych emocji; uświadamianie mu czegoś ważnego, charakterystycznego, nieznanego; czasem wywoływanie uczuć religijnych; wprowadzanie w nastrój zabawowy; leczenie; oczyszczanie ze złych emocji; służba potrzebom utylitarnym człowieka.

Sztuka nie zna żadnych ograniczeń. Jej tworzenie wynika z tylko z potrzeby wyrażania przez artystę myśli i emocji, z jego poczucia piękna i świadomości istniejących nieprzemijających wartości świata.

Rolę naczelną w tworzeniu dzieł sztuki odgrywa wyobraźnia twórcza artysty, który albo odtwarza świat, albo konstruuje świat, albo prezentuje własne emocje. Niektórzy głoszą, że ważną rolą sztuki jest służba Bogu, czasem krytyka społeczeństwa albo projektowanie nowych wizji świata.

Wszystkie dzieła sztuki posiadają pierwiastek rzeczowy. I tak: budowla architektoniczna zawiera element kamienia, malowidło - element barwy, utwór literacki - element brzmienia, utwór muzyczny - element dźwięku.

Każde dzieło sztuki zawiera pierwiastek osobliwy - coś osobistego, symbol, przesłanie. Alegoria i symbol stanowią to pojęcie ramowe, w którego horyzoncie mieści się charakterystyka każdego dzieła sztuki.

Wszystkie sądy o sztuce opierają się na prawdzie rozumianej jako prawdziwość naszych doznań, myśli i przeżyć pobudzanych w kontakcie z danym dziełem sztuki. Są one uwarunkowane naszą wrażliwością na otaczający świat i na sztukę w ogóle, wynikają z naszej wiedzy szczegółowej na temat danej sztuki, a nawet - zależą od naszego aktualnego samopoczucia fizycznego i psychicznego. Stąd wypływa ważne przesłanie: należy zachować daleko idący dystans w swoich wypowiedziach na temat konkretnych dzieł sztuki, bo ich odbiór zależy od wielu czynników, a tym samym jest wysoce subiektywny i indywidualny.

Do przeanalizowania:
"Prawdziwym wyzwoleniem jest spojrzenie na sztukę z perspektywy, która nie jest własną." (Leonard Cohen)
"Sztuka jest dla mnie stanem duszy. A dusza jest święta!" (Marc Chagall)
"Sztuka jest najbardziej intensywną formą indywidualizmu, jaką kiedykolwiek znał świat." (Oscar Wilde)
"Sztuka jest dzieckiem natury i wnuczką Boga." (Dante Alighieri)