"Strzec się cynizmu"

Kazimierz Przerwa-Tetmajer "Nie wierzę w nic"

Nie wierzę w nic, nie pragnę niczego na świecie.
Wstręt mam do wszystkich czynów, drwię z wszelkich zapałów.
Posągi moich marzeń strącam z piedestałów
I zdruzgotane rzucam w niepamięci śmiecie...

Cynizm jest rodzajem postawy obronnej przyjmowanej w sytuacji dotykających nas porażek, zaskoczeń, bulwersujących działań podejmowanych przez ludzi dotychczas przez nas docenianych, uważanych za mądrych, rozsądnych, rozumnych, roztropnych, poprawnych, przyjacielskich. Zawód i szok, jakiego doznaliśmy i doznajemy z powodu zachowań tych ludzi, wywołuje w nas skrajnie negatywne uczucia, z którymi nie umiemy sobie poradzić inaczej, jak tylko przez odrzucenie i zlekceważenie wszystkiego, i wszystkich dotychczas uznawanych wartości i zasad,  i zaistnienie we "własnym, niezależnym, po swojemu uporządkowanym świecie". Groźne jest to, że jeden zawód (rozczarowanie) i związane z nim odrzucenie wartości i zasad (coraz to) rozszerza się na wszystkie inne zdarzenia i sytuacje, których jesteśmy świadkami i uczestnikami, i staje się sposobem reagowania na całą rzeczywistość, która wokół nas jest, i która wokół nas się dzieje, a także na ludzi, z którymi się kontaktujemy, i którzy tę rzeczywistość budują i kreują. Cynizm staje się z często postawą życiową - i oznacza życie po swojemu, na własny rachunek, na własny sposób, w izolacji od otoczenia i bieżących spraw. Najgorsze w nim jest to, że obdziera nas -ludzi z wrażliwości na potrzeby i problemy innych osób i całej populacji. Zachowania ludzi cynicznych nie zawierają takich ludzkich emocji, jak współczucie, pomoc drugiemu w potrzebie, troska o dalsze losy poszkodowanego, wsparcie słabszego, kibicowanie czyjemuś sukcesowi, mobilizacja w kierunku osiągnięcia jakiegoś ważnego celu, itp.

O postawę cyniczną nietrudno w obecnej sytuacji społeczno-politycznej naszego kraju, gdzie na naszych oczach odbywa się kupowanie głosów poparcia, masowa indoktrynacja, zastępowanie oczekiwanej normalności koniunkturalnymi rozgrywkami międzypartyjnymi, gdzie odbywa się lekceważenie ludzi inaczej myślących, będących w mniejszości, słabszych; gdzie rządzący prezentują bagatelizujący stosunek wobec nauczycieli i ogrywają ich na oczach całego społeczeństwa, a w Radiu Maryja słyszy się opinie, że nauczyciele mają niechętny stosunek do wychowanków, bo biorą ich za zakładników swoich finansowych żądań, itp. Źle i niekomfortowo żyje się w kraju, w którym ludzie nie mówią tego, co naprawdę myślą, ale w bieżących rozmowach dopasowują się do poglądów rozmówcy, by nie zablokować sobie wejścia na salony tych, którzy aktualnie mają władzę (gdyby możliwość sięgnięcia po władzę się pojawiła).

Na zakończenie dopowiem:
- nie możemy bezwolnie przyjmować jakichkolwiek narzucanych poglądów zanim ich wcześniej nie przeanalizujemy i nie zrozumiemy,
- nie możemy obrażać się na przytyki i zachowania osób przez nas wysoko cenionych, a teraz prezentujących myślenie, sposób bycia i zachowania, który nas zaskakują, porażają, bulwersują,
- musimy czym prędzej nauczyć się panowania nad własnymi emocjami i zamiast izolować się i być obojętnymi, postarajmy się przyjmować postawę podejmowania dialogu z tymi ludźmi (w naszej ocenie) kontrowersyjnymi. Każde wycofywanie się, wewnętrzna izolacja i prezentacja zachowań pozbawionych wrażliwości na drugiego człowieka jest groźne dla nas i dla naszego otoczenia,
- pamiętajmy: cynizm to zło, którego należy się strzec i nie wypada o tym nie wiedzieć!

Do przemyślenia:
"Cynizm to produkt wygodnictwa i bezczynności." (Bertrand Russel)
"Cynizm każe kwestionować każdą dobrą intencję, rodzi brak społecznego zaufania." (Philip Zimbardo)
"Cuda się zdarzają, przyjacielu. Ale cynizm nie pozwala ich dostrzegać." (M. J. Rose)
"Nic nie wywołuje tyle cynizmu, co wielka miłość bez wzajemności, ale też nic nie wywołuje tyle skromności." (Andre Maurois)