"Być człowiekiem uczciwym"

Jan Brzechwa "Pająk i muchy"

Pająk na stare lata był ślepy i głuchy,
Nie mogąc tedy złapać ani jednej muchy
Z anten swej pajęczyny obwieścił orędzie,
Że zmienił się i odtąd much zjadać nie będzie,
Że pragnąłby swe życie wypełnić czymś wzniosłem
I zająć się, jak inni, uczciwym rzemiosłem,
A więc po prostu szewstwem. Zaś na dowód skruchy
Postanowił za darmo obuć wszystkie muchy.

Niech śmiało przybywają i młode, i stare,
A on, szewskim zwyczajem, zdejmie każdą miarę!
Muchy słysząc o takiej poprawie pająka,
Przyleciały i jęły pchać się do ogonka.
Podstawiają więc nóżki i wesoło brzęczą,
A pająk je okręca swą nitką pajęczą,
Niby mierzy dokładnie, gdzie stopa, gdzie pięta,
A tymczasem wciąż mocniej głupie muchy pęta.

Muchy patrzą i widzą, że wpadły w pułapkę,
Pająk zaś, który dawno miał już na nie chrapkę,
Pogłaskał się po brzuchu i zjadł obiad suty.
Odtąd mówi się u nas: "Uszyć komuś buty".

Uczciwość to podstawowy budulec zdrowych relacji międzyludzkich. Różnie z nią bywa w życiu codziennym i w relacjach ze sceny politycznej. Przyjrzyjmy się więc jej po raz kolejny i na nowo.

Z definicji: uczciwość to prawość polegająca na wywiązywaniu się z danego słowa, przestrzeganiu reguł społecznych i moralnych - nawet wtedy, gdy inni tego nie widzą lub nie oczekują.

Rozpocznijmy od siebie. Każde działanie poprzedźmy rozmową z sobą - ustalamy  kwestie:
- co teraz myślę, czuję, chcę?
- jaką mam wiedzę na przedmiotowy temat?
- czego oczekuję od najbliższych i otoczenia?
- jakie wykonam kroki w kierunku osiągnięcia założonego celu?
- czy moje postępowanie będzie akceptowalne dla otoczenia; czy nie będzie kogoś krzywdzić?

Odpowiedzi muszą być rzetelne i prawdziwe. Tylko takie pokażą właściwą drogę postępowania. Pamiętać należy, że uczciwość to:
- świadomość panujących zasad moralnych i społecznych,
- integralność słów i działań,
- unikanie cynizmu i okrucieństwa w słowach i czynach,
- unikanie manipulacji innymi dla osiągnięcia własnych celów,
- otwartość na informacje zwrotne,
- umiejętność przyjmowania słów krytyki,
- akceptacja każdego rozmówcy i uznawanie jego prawa do odrębności myślenia,
- unikanie kłamstw i prezentowania niepełnych informacji,
- kontrola własnych zachowań i wypowiedzi,
- poszukiwanie równowagi w swoim postępowaniu,
- stosowanie jednakowych  - wobec wszystkich - kryteriów oceny postępowania.

Dlaczego uczciwość jest tak bardzo ważna i pożądana? Bo uczciwość:
- rodzi zaufanie i łączy ludzi,
- sprzyja owocnej pracy i twórczości,
- umożliwia podejmowanie zadań i rozwiązywanie problemów,
- służy budowaniu klimatu bezpieczeństwa i zadowolenia,
- jest cechą ludzi poważnych, sensownych, rzetelnych,
- sprawdza się w życiu rodzinnym, społecznym, zawodowym i państwowym.

Uczciwość nie bierze się znikąd. Wymaga zainteresowania, wiedzy, samokontroli, dobrych przykładów z domu rodzinnego i otoczenia. Warto jednak nad nią pracować, bo ona nas opisuje, przedstawia w środowisku, jest naszym paszportem na życie.

Każdego dnia dążymy do zaspokajania podstawowych potrzeb: miłości, wolności, szacunku, poczucia sensu życia. Realizujmy te potrzeby i dążenia w sposób przemyślany i uczciwy. Dobrymi radami mogą być powiedzenia:
 "Czego nie zabrania prawo, zabrania wstyd." (Seneka Młodszy)
"Człowiek uczciwy to ktoś, z kim można grać w szachy przez telefon". (Edmund Wilson)
"Prawdziwa cnota krytyk się nie boi". (Ignacy Krasicki)
"Bardzo łatwo jest usprawiedliwiać nieuczciwość, jeśli się z niej żyje". (Napoleon Hill)