"Rozumieć Wielkanoc"

Jadwiga Zgliszewska "Zmartwychwstanie"

... rozkołysało oziminę
i triumfalne sztandary

rozzłociło kaczeńce
jak koronę zwycięstwa

rozdzwoniło skowronki
i serca na rezurekcję

rozbłękitniło niebo
nad głowami niedowiarków

otwierając szeroko Bramę Zbawienia
przez cud Wielkiej Nocy

Czas Świąt Wielkanocnych to czas budzenia się nowego życia w przyrodzie i czas nowego spojrzenia na życie religijne chrześcijan. Ważna jest tu symbolika przedmiotów/produktów tradycyjnie związanych z wiosennymi świętami. Każda "rzecz" ma swoją wymowę i opowiada swoją historię. Oto zestawienie artykułów o wymowie świątecznej i przypisane im znaczenie:

- jajka - symbolizują triumf życia nad śmiercią i początek nowego życia ściśle związany ze Zmartwychwstaniem Jezusa;
- pieprz i sól - to symbole oczyszczenia, prawdy i życia w prostocie; sól dodatkowo chroni przed zepsuciem;
- chleb - zapewnia dobrobyt i pomyślność; w chrześcijaństwie Jezus Chrystus pojmowany jest jako chleb życia dla Jego wyznawców;
- wędlina - oznacza zdrowie, płodność, dostatek materialny;
- chrzan - to symbol zdrowia i siły fizycznej; niesie również skojarzenie z goryczą towarzyszącą męce Chrystusa na krzyżu;
- baranek - znak odkupienia grzeszników i przezwyciężenie zła;
- słodka babka - opowiada o umiejętnościach i ludzkiej doskonałości;
- zielony bukszpan - przypomina o budzącej się wiośnie; zapowiada początek nowego istnienia;
- poświęcona w Niedzielę Palmową palma - chroni domostwo przed wszelkim złem.

Ponadto, a właściwie przede wszystkim, Święta Wielkanocne to okres zadumy, refleksji, osobistego spojrzenia na upływający czas - i ten czas, który staje (wraz z wiosną) przed nami. Życie dzieje się w oprawie odradzającej się przyrody. Piękno, niewinność, nieśmiałość, zaduma - to słowa, które trafnie opisują rozpoczynający się wraz ze Świętami Wielkanocnymi okres w życiu ludzi i świata  wszechobecnej przyrody (pozostającej w ciągu roku w różnych stadiach swojego rozwoju). Harmonia między tymi światami wciąż pozostaje tym, czego najbardziej oczekujemy i czego sobie życzymy. Mamy nadzieję, że mądrość rządzących będzie ukierunkowana na rozwój świata w każdym wymiarze i nikt nie odważy się zniszczyć odwiecznego porządku na Ziemi.

Czytelnikom bloga życzę zdrowych, wesołych i pełnych nadziei Świąt Wielkanocnych oraz miłych spotkań rodzinnych przy święconce.

Warto obserwować pogodę w czasie Świąt Wielkanocnych. W ciągu roku będzie można zobaczyć czy mądrości ludowe się sprawdzają, czy są nadal aktualne.
"Gdy w Palmową Niedzielę słońce świeci, będą pełne stodoły, beczki i sieci."
"W dnie krzyżowe - męka Boża, wstrzymaj się od siewu zboża."
"W Wielką Niedzielę pogoda, duża w polu uroda."

"Umieć zachwycać się wiosną"

Magdalena Frączek "Wiosna"

Przyszła do nas pani wiosna,
cała w sukni z kwiatów.
Uśmiechnięta i radosna,
wśród lecących ptaków.
Powróciły z nią bociany
z dalekiej Afryki.
Żaby w stawie się zbudziły,
misie i jeżyki.
W krzewach słychać śpiew skowronka,
słonko mocniej grzeje.
Na listeczku śpi biedronka.
wiatr leciutko wieje.
Witaj wiosno! Piękna pani!
Cieszy nas twój powrót,
zieleń liści, świerszczy granie,
kwiatów pełen ogród.

W czasie spaceru po lesie spotkałam kwitnące podbiały - zwiastuny wiosny. Zachwyt nad ich pięknem w promieniach wiosennego słońca przywołał pytanie: czy posiadam wrażliwość na zmiany w przyrodzie? w czym się ona przejawia? co z niej wynika? Myślę, że wrażliwość taka jest dana wszystkim ludziom w określonym zapisie genetycznym, i że w związku z tym wszyscy potrafimy na różne sposoby przeżywać zaciekawienie i zachwyt pięknem otaczającej nas natury.

Pytanie kolejne: z czym kojarzy mi się wiosna i dlaczego? Odpowiem słowami-hasłami:  to słońce, światło, tęcza, nowe życie, młodość, nadzieja, świeżość, koloryt, nieśmiałość, niewinność, zadziwienie, zaciekawienie, wiosenne porządki, prace rolnicze, dieta, ruch, rozwój, twórczość, fotozabawa.
 Symbolika wymienionych zjawisk przyrodniczych i stanów psychicznych jest następująca:
- słońce - oznacza nieskończoność, energię, niebo, mądrość, wspaniałość, tryumf, płodność, szczęście, powodzenie;
- światło - bez niego nie byłoby życia na Ziemi, kojarzy się z wiecznością, natchnieniem, intuicją;
- tęcza - można ją rozumieć jako połączenie między niebem a ziemią, ale też jako drogę, po której przychodzą do świadomości treści nieuświadomione;
- nowe życie - przyroda ożywa, rozwija się, rozmnaża się, wzrasta;
- młodość - jej przymiotami są: wola życia i rozwoju, siła, sprawność, urok i czar, determinacja w osiąganiu celów;
- nadzieja - oczekiwanie na spełnienie się czegoś pożądanego; ufność, że podjęte działania jednak doprowadzą do upragnionego celu - i towarzyszące wszystkiemu uczucie mobilizacji do walki o realizację wytyczonych celów;
- nieśmiałość - uczucie skrępowania, zakłopotania, lęku przed mającą nastąpić oceną;
- niewinność - brak winy; nieświadomość zła; niezdolność do bycia kimś innym, niż się jest;
- prace porządkowe - usunięcie zanieczyszczeń z czasu przeszłego;
- prace rolnicze - sadzenie i zasiew roślin oraz ich pielęgnacja; hodowla zwierząt; działania w kierunku zapewnienia żywności wszystkim organizmom jej potrzebującym;
- ruch - to życie, zdrowie, sprawność fizyczna i psychiczna, przemieszczanie się;
- duchowość - życie wewnętrzne w każdych okolicznościach ("w zdrowym ciele zdrowy duch");
- twórczość - niepowtarzalność; kreowanie świata według własnej wizji i możliwości;
- fotozabawa - fotograficzne "chwytanie momentów" w miejscach pobytu, obecności.

Zachwyt jest stanem psychicznym tego, który coś podziwia, coś go zaciekawiło, coś go zaintrygowało. Jest uczuciem uniesienia, pozytywnych emocji, radości z oglądania piękna, nowości, inności, czegoś wyjątkowego, niezwykłego, niecodziennego. W naszym przypadku będzie to podziw dla piękna budzącej się do życia przyrody w różnych odsłonach i konfiguracjach.

 Popatrzmy - dodatkowo - na uroki wiosny przez pryzmat wypowiedzi osób wrażliwych na piękno przyrody wiosennej. Trudno się z ich spostrzeżeniami nie zgodzić:

"Bogaty - to nie ten, kto ma dużo pieniędzy, lecz ten, kto może sobie pozwolić na życie wśród uroków, jakie roztacza wczesna wiosna." (Antoni Czechow)
"Popatrz, jak nam wiosna ubiera przyrodę i rozbiera panny, a zwłaszcza te młode." (Lech Konopiński)
"Kwiat jest uśmiechem rośliny." (Peter Hille)
"Sztuka jest wieczną wiosną. Sztuka jest ciepłym wiatrem, od którego śniegi topnieją." (Konstanty Ildefons Gałczyński)

"Rozumieć samotność i jej doświadczać"

Ewa Lipska "Nieprecyzyjny opis samotności"

Nie umeblowana pustynia,
Nieskładany skrypt myśli,
Neurotyczny zachód słońca,
Słuchawka wisząca nad przepaścią.

Poza astmatyczną herbatą
nie da się już więcej nic zrobić.



Wyłączam z rozważań wszelkie stany chorobowe. Pragnę skupić się na pozytywnych stronach samotności z wyboru i dostrzec potrzebę i zalety takiej właśnie samotności.

Człowiek jest z natury istotą społeczną, a więc powinien pielęgnować i rozwijać swoje dwa światy, tj. swój świat wewnętrzny i zewnętrzny. Jeżeli kontroluje i rozwija równolegle obydwa światy - jest dobrze. Gorzej, gdy wystąpi nierównowaga. Jeżeli koncentruje się tylko na działaniach w świecie zewnętrznym - wchodzi w świat pustki i bezsensu; jeżeli zaniedbuje swój świat wewnętrzny - doświadcza poczucia braku sensu istnienia, braku porządku, braku hierarchii wartości,  braku priorytetów w wyborze ważnych dla siebie zadań.

W świecie konsumpcyjnym człowiekiem sterują czynniki zewnętrzne. Wmawiają nam, że liczy się tylko cywilizacja masowości, produkcja, konsumpcja, masowy przekaz informacji oraz treści na bieżąco wypełniające świat zewnętrzny. Nie mówią prawie wcale o potrzebie pielęgnowania osobowego świata wewnętrznego. Posiadanie bowiem przez nas własnego świata jest podstawą  naszej autonomii, niezależności. A jeżeli jesteśmy świadomi siebie i niezależni to nie chcemy podporządkowywać się nieakceptowanym przez siebie układom rzeczy, ludzi, celów czy ambicji - nie chcemy być chorągiewkami na wietrze, pokazującymi zawsze "skąd wieje wiatr".

Czemu więc służy okresowa samotność z wyboru?
- jest rozmową z samym sobą - w ciszy i milczeniu poszukujemy porządku w głębi duszy;
- pozwala nam ujrzeć siebie w prawdzie;
- pozwala nam ocenić zakres własnej samodzielności w myśleniu, refleksji i działaniu;
- jest koniecznym warunkiem twórczości - doskonałość dzieł zewnętrznych jest odbiciem poziomu świata wewnętrznego ich twórcy;
- jest indywidualnym poszukiwaniem wartości i sensu istnienia,
- jest osobistym doświadczeniem, do którego nikt nie ma dostępu - jest prywatnym i bardzo osobistym światem  refleksji, rozumu, emocji, wartości.

Doświadczanie samotności czyni nas osobami świadomymi, niezależnymi, wrażliwymi i twórczymi. Potwierdzają to także refleksje cytowanych poniżej autorów:
"Jeżeli jestem sam w lesie, nie może mnie spotkać żadna podłość, nie mogę usłyszeć kłamstwa ani świstu bata." (Ryszard Kapuściński)
"Im wyższy postawisz sobie cel, tym bardziej będziesz samotny." (Ryszard Kapuściński)
"Boimy się samotności, bo stawia nas twarzą w twarz ze sobą." (Wojciech Eichelberger)
"Samotność jest dla umysłu tym, czym dieta dla ciała." (Luc de Vauvenargues)
"Ludzie czują się naprawdę braćmi tylko wtedy, gdy usłyszą się nawzajem w ciszy rzeczy poprzez samotność." (Miguel de Unamuno)

"Oglądać murale i znać ich przesłanie"

"Sztuka uczy dostrzegać więcej. Każe się dziwić, przygotowuje tysiące niespodzianek i zdumień. Odkrywa nam, że codzienność, z którą oswoiliśmy się, jest daleko bogatsza, niż przypuszczamy. Oczywiście, że trzeba zdobyć się na pewien wysiłek wyobraźni i oczu, żeby ta sama ulica, którą chodzimy do pracy, zależnie od pory dnia i światła, wydawała nam się wciąż ulicą nową. Ale jeśli dojdziemy do tego rozbudzenia wrażliwości, a ułatwić to może kontakt z dziełami sztuki, czekają nas niespodziewane zachwyty i przygody." (w: "Człowiek-historia-sztuka-podróże", Książnica Pomorska, Szczecin 2002)

Czym jest sztuka ulicy?
To wszelkiego rodzaju działania artystyczne, które dzieją się w przestrzeni publicznej i wpisują się w tę przestrzeń - oraz - pozostają w niej przez określony lub nieokreślony czas. Sztuka ulicy dostępna jest każdemu przechodniowi - często go zaskakuje, zadziwia; bywa niekonwencjonalna oraz kontrowersyjna. Stanowi element debaty publicznej - ma wywołać  dyskusję uwzględniającą różnorodność poglądów. Jest oddolnym, niecenzurowanym, nieoficjalnym, pozaklasowym głosem w debacie publicznej.

Murale to jedna z form sztuki ulicy. Są dużych rozmiarów malowidłami zajmującymi najczęściej całą ścianę budynku. Zazwyczaj znajdują się w wielkich, industrialnych przestrzeniach, na blokowiskach dużych miast, na kamienicach. Mają za zadanie upamiętniać zdarzenia historyczne i artystyczne. Coraz częściej powstają na zamówienie przedsiębiorców i pełnią funkcję reklamy.

Murale reklamowe zyskały popularność w Polsce w latach 60. XX w. - zdobiły ślepe ściany kamienic. Po upadku komunizmu przestały się cieszyć popularnością.
Od 2009 roku zauważamy duże zainteresowanie muralami artystycznymi. Za ich "złotą epokę" w Polsce uznaje się lata 2010-2013 i od tego czasu ciągle trwa na nie moda.
W większych miastach organizowane są festiwale malarstwa ulicznego. Ukształtowała się też lista krajowych muralistów obsługujących  zarówno festiwale, jak i zlecenia.

Dlaczego należy znać lokalizację, treść i wymowę murali w najbliższej okolicy?
Bo wypada wiedzieć:
- jakie są trendy filozoficzne i ideowe pomysłodawców?
- jakie tematy są lokalnie ważne, preferowane, i dlaczego?
- kto jest pomysłodawcą, sponsorem i wykonawcą konkretnego murala?
- jaka historia kryje się za zdarzeniami podsuwanymi w wypowiedziach obrazowych?
- jakie jest moje zdanie na tematy zasygnalizowane w muralach?
- ile, i jakie murale są w mojej okolicy?
- czy są to murale historyczne, artystyczne, reklamowe, przedstawiające przyszłościowe myślenie o rozwoju miasta, etnomurale czy ekomurale?

Dobrym ukierunkowaniem do oglądania murali mogą być zdania wypowiedziane przez znawców sztuki. Oto one:
"Sztuka przynosi nam dowód, że istnieje coś innego niż nicość." (Marcel Proust)
"Malowidło i rzecz nigdy nie są tym samym." (Pablo Picasso)
"Sztuka jest po to, by niepokoić. Wiedza umacnia." (Georges Braque)
"Pierwszym obowiązkiem artysty jest opanowanie rzemiosła." (Rudyard Kipling)

"Odrzucić tatuaże???"

Oli... "Tatuaż"

Skóra zapamiętała ślady igły
Na zawsze
Pewnie trochę bolało
Może była krew
Nowy obraz na Tobie
Nowe ciało
Chciałabym Cię dotknąć
Teraz wiem
Chociaż pewnie nie czas
I nie pora
Obijam się
O papierowe szaleństwo
Tatuaż w mojej wyobraźni
Zmysły krzyczą
Pewnie chciałyby
Ostrą igłą wytatuować
Na moim ciele "zwycięstwo"

Widząc na ciele młodych ludzi tatuaże, przeżywam za każdym razem uczucie zniesmaczenia i awersji. Po co oni każą "bazgrać"sobie po pięknej, młodej, delikatnej skórze własnego ciała? Jak psychicznie znieść takie "nie do zmycia" malunki? Jak można chcieć nosić na własnej skórze "takie wątpliwe piękno"?

Znakowanie ciała jest tak stare, jak historia rodzaju ludzkiego. Tatuaże w dawnych czasach wyznaczały przynależność do grupy, funkcjonowały wśród osób wyjętych spod prawa albo posiadających problemy psychiczne.  Wytatuowani budzili złe skojarzenia - i tak jest do dziś. W mentalności ogólnospołecznej traktowani byli - i ciągle są - z rezerwą i niedomówieniami.

W obecnym czasie obserwuje się zwiększoną liczbę wytatuowanych. Takie "zdobienie ciała" prawdopodobnie jest modne i/lub promowane przez zakłady żyjące z tego rodzaju działalności zdobniczej.

Kim są ludzie poddający się tatuowaniu?
 - poszukiwaczami wrażeń,
- "zapisywaczami" życiowych doświadczeń,
- osobami przejawiającymi zachowania antyspołeczne,
- osobami skłonnymi do ekstrawagancji,
- osobami ceniącymi sobie "bycie innymi",
- osobami definiującymi siebie na bieżąco za pomocą określonych znaków na ciele,
- osobami wykonującymi tatuaż z powodu panującej mody lub za sprawą przesłanek religijnych.

Dobrymi podpowiedziami i przestrogami - przed dokonaniem "zabiegów upiększających" typu tatuaż - niech będą poniższe sentencje:
"Panowanie nad sobą to największa władza"
"Nie wszyscy możemy wszystko"
"Odważ się być mądrym (myśleć)"
"Mając naturę za przewodnika, nigdy nie zbłądzimy"
"Życie to myślenie"

"Być człowiekiem uczciwym"

Jan Brzechwa "Pająk i muchy"

Pająk na stare lata był ślepy i głuchy,
Nie mogąc tedy złapać ani jednej muchy
Z anten swej pajęczyny obwieścił orędzie,
Że zmienił się i odtąd much zjadać nie będzie,
Że pragnąłby swe życie wypełnić czymś wzniosłem
I zająć się, jak inni, uczciwym rzemiosłem,
A więc po prostu szewstwem. Zaś na dowód skruchy
Postanowił za darmo obuć wszystkie muchy.

Niech śmiało przybywają i młode, i stare,
A on, szewskim zwyczajem, zdejmie każdą miarę!
Muchy słysząc o takiej poprawie pająka,
Przyleciały i jęły pchać się do ogonka.
Podstawiają więc nóżki i wesoło brzęczą,
A pająk je okręca swą nitką pajęczą,
Niby mierzy dokładnie, gdzie stopa, gdzie pięta,
A tymczasem wciąż mocniej głupie muchy pęta.

Muchy patrzą i widzą, że wpadły w pułapkę,
Pająk zaś, który dawno miał już na nie chrapkę,
Pogłaskał się po brzuchu i zjadł obiad suty.
Odtąd mówi się u nas: "Uszyć komuś buty".

Uczciwość to podstawowy budulec zdrowych relacji międzyludzkich. Różnie z nią bywa w życiu codziennym i w relacjach ze sceny politycznej. Przyjrzyjmy się więc jej po raz kolejny i na nowo.

Z definicji: uczciwość to prawość polegająca na wywiązywaniu się z danego słowa, przestrzeganiu reguł społecznych i moralnych - nawet wtedy, gdy inni tego nie widzą lub nie oczekują.

Rozpocznijmy od siebie. Każde działanie poprzedźmy rozmową z sobą - ustalamy  kwestie:
- co teraz myślę, czuję, chcę?
- jaką mam wiedzę na przedmiotowy temat?
- czego oczekuję od najbliższych i otoczenia?
- jakie wykonam kroki w kierunku osiągnięcia założonego celu?
- czy moje postępowanie będzie akceptowalne dla otoczenia; czy nie będzie kogoś krzywdzić?

Odpowiedzi muszą być rzetelne i prawdziwe. Tylko takie pokażą właściwą drogę postępowania. Pamiętać należy, że uczciwość to:
- świadomość panujących zasad moralnych i społecznych,
- integralność słów i działań,
- unikanie cynizmu i okrucieństwa w słowach i czynach,
- unikanie manipulacji innymi dla osiągnięcia własnych celów,
- otwartość na informacje zwrotne,
- umiejętność przyjmowania słów krytyki,
- akceptacja każdego rozmówcy i uznawanie jego prawa do odrębności myślenia,
- unikanie kłamstw i prezentowania niepełnych informacji,
- kontrola własnych zachowań i wypowiedzi,
- poszukiwanie równowagi w swoim postępowaniu,
- stosowanie jednakowych  - wobec wszystkich - kryteriów oceny postępowania.

Dlaczego uczciwość jest tak bardzo ważna i pożądana? Bo uczciwość:
- rodzi zaufanie i łączy ludzi,
- sprzyja owocnej pracy i twórczości,
- umożliwia podejmowanie zadań i rozwiązywanie problemów,
- służy budowaniu klimatu bezpieczeństwa i zadowolenia,
- jest cechą ludzi poważnych, sensownych, rzetelnych,
- sprawdza się w życiu rodzinnym, społecznym, zawodowym i państwowym.

Uczciwość nie bierze się znikąd. Wymaga zainteresowania, wiedzy, samokontroli, dobrych przykładów z domu rodzinnego i otoczenia. Warto jednak nad nią pracować, bo ona nas opisuje, przedstawia w środowisku, jest naszym paszportem na życie.

Każdego dnia dążymy do zaspokajania podstawowych potrzeb: miłości, wolności, szacunku, poczucia sensu życia. Realizujmy te potrzeby i dążenia w sposób przemyślany i uczciwy. Dobrymi radami mogą być powiedzenia:
 "Czego nie zabrania prawo, zabrania wstyd." (Seneka Młodszy)
"Człowiek uczciwy to ktoś, z kim można grać w szachy przez telefon". (Edmund Wilson)
"Prawdziwa cnota krytyk się nie boi". (Ignacy Krasicki)
"Bardzo łatwo jest usprawiedliwiać nieuczciwość, jeśli się z niej żyje". (Napoleon Hill)

"Czasem wspominać dzieciństwo"

Małgorzata Borowiec "Szafa"

Posagowa szafa babci uwodzi dębowymi słojami.
Można je czytać uczenie jak tajemniczy manuskrypt
lub z miłością jak list do ukochanego z wojska.

Zamknięta w jej krawędziach rzemieślnicza solidność
każe myśleć z szacunkiem o tych, którzy robili szafę 
dla kilku pokoleń, a nie na trzy lata.

Czasem szafie zbiera się na gawędy - jak to staruszce
i zaczyna zrzędzić, ale wtedy troskliwie poimy zawiasy smarem
i wtedy stara dama snuje wywody dyskretniej.

Ta sprytna dyplomatka łagodzi gorące nastroje wujów
łagodnym i słodkim zapachem wody kolońskiej,
którą babcia perfumowała chusteczki, te do kościoła.

W jej odmętach mieszczą się tajemnice, o które
boję się spytać, bo przecież zmarli mają mieć spokój wieczny
i dobrą pamięć pokoleń - chwiejną zapłatę za życie.

Kiedy byłam mała, chciałam w niej mieszkać.
Miała być lasem, chatką, pałacem.
Teraz boję się jej - kojarzy się z ostatnią skrzynią życia.

Szafa - mebel wolno stojący lub zabudowany we wnęce ściany, używany do przechowywania odzieży, książek, naczyń i innych przedmiotów (z rzadka używanych lub ważnych, podlegających ochronie). W każdym domu znajduje się ten mebel, bo przecież gdzieś trzeba przechowywać rzeczy, przedmioty, dokumenty, fotografie, wspomnienia.

Jakie mamy skojarzenia związane z szafą?
- rzecz tajemnicza - nie do końca wiadomo, co w niej jest,
- mieści odzież i dodatki, których używają najbliżsi - ubrani w nie budzą mój zachwyt,
- panuje w niej zawsze porządek i pięknie z niej pachnie,
- jest przestronna i wygodna,
- użytkownicy mają wydzielone półki, zawiera segregatory,
- coraz to uzupełniamy ją o nowości; rzeczy od jakiegoś czasu nieużywane odkładamy na wydzielone miejsce, oddajemy potrzebującym lub wyrzucamy.

Szafa symbolizuje kryjówkę dla rzeczy oraz dla wspomnień, emocji i uczuć. Odzwierciedla kwestie związane z rodziną. Utożsamia nasze wnętrze, myśli i nastawienia do innych ludzi. Popatrzmy więc na naszą szafę, jak na źródło wiedzy o rodzinie: o rodzicach, rodzeństwie, dziadkach, pradziadkach, osobach żyjących i zmarłych. Zbierzmy myśli i stwórzmy opowiadanie obrazujące historię rodziny. Rozpocznijmy od wspomnień z dzieciństwa (domownicy, opieka nad dziećmi, ubrania i zabawki, kontakty rodzinne), ukażmy dziadków i ich rolę w naszym życiu, powiedzmy coś o pasjach i talentach członków rodziny, przypomnijmy osoby zasłużone dla dobrobytu rodziny i wnoszące coś do kultury środowiska, wyjaśnijmy rodzinne tajemnice.
Uświadomimy sobie przy tej okazji niezwykłość naszej szafy i niezwykłość naszej rodziny.

Opiszmy naszą szafę na potrzeby opowiadania:
- jest stara czy współczesna,
- zrobiona z drewna dębowego czy innych materiałów,
-  wienna czy zakupiona z oszczędności rodzinnych,
- ozdobna czy prosta, z lustrem czy bez,
- zadbana czy zniszczona,
- wypełniona po brzegi czy przestronna.

Nasza szafa mówi o nas. Jest i jawna i tajemnicza. Zawiera pamiątki i przedmioty pospolite. Przypomina kim byliśmy i mówi kim jesteśmy. Określa nasze pasje, gusty i upodobania. Traktujmy ją jako przedmiot ważny, przechowujący wiedzę o nas.

A oto wypowiedzi osób znaczących o dzieciństwie:
"Każdy ma swoje miejsce ulubione w dzieciństwie. To jest ojczyzna duszy." (Stefan Żeromski)
"Szczęśliwi, którzy nauczyli swoje dzieci cieszyć się drobnymi rzeczami." (Jeremas Gotthelf)
"Kto nie pamięta dokładnie swego dzieciństwa, ten jest złym wychowawcą." (Marie von Ebner-Eschenbach)
"Dzieci bardziej potrzebują modeli niż krytyki." (Joseph Joubert)







'